8748915992

H POCHODZENIE WIŚNI.

Gdybyśmy chcieli wpływowi niemieckiemu przypisać zjawienie się u nas wiśni, najprzód dziwnem byłoby, że wiśnia nie zwie się raczej po polsku wisła, bo na taki wyraz powinienby się staro-germański wyraz wisele, wihsele przetworzyć. Co więcej, pożyczkę tę trzebaby przenieść w zupełnie nieprawdopodobną przeszłość, kraj bowiem nasz zasiany jest nazwami wsi, miast, rzek i jezior, biorących początek w nazwie wiśni ¹). Komu wiadomo, w jak odległej starożytności podobne nazwy miejsc powstały, ten odrazu zrozumie, że wtedy, choćby w pierwszych wiekach po Chrystusie, ger-manizm nie miał dostępu do naszych obszarów, ten zrozumie, że i nazwa wiśni, starsza przecież od swych pochodnych nazwisk geograficznych, nie mogła dostać się do nas od Germanów.

Zresztą niemieckie nazwy, o których mowa, nie mają nawet tej wartości, co nasze.

U Niemców przeważnie panuje Kirsclie, pochodzenia grecko-łacińskiego, weichsel jest daleko mniej powszechną, a co ważniejsza, stosowaną bywa nietylko do naszej rośliny. Przyczepiono ją także do Mespilus i do Prunus Makaleb ²), co wszystko razem zaprzecza pierwotności wyrazu niemieckiego. Jest to wyraźna pożyczka od innego ludu.

Oczywiście tedy w grupie nazwisk od wis idących, nawet mowy być nie może o pożyczce germańskiej.

Rozbierzmy teraz, co oznacza pień vis, zachowany w^re wszystkich wyrazach?

Pierwiastek ów w językach słowiańskich znaczy: wisieć, pen-dere, hangen.

Dobrze on odpowiada roślinie, której owoce wiszą na długich szypułkach. Gdybyśmy pominąć chcieli ten prasłowiański pierwiastek ³) i szukali jakiegoś starszego, ogólno-aryjskiego, już go nie

1

Patrz słownik geograficzny: Wiszenka, Wiszna, Wisznia, Wisznice, Wiszniew, Wiszniów, Wiszniówek, Wiszniówka, Wiśnicz, Wiśniewka, Wiśniewo, Wiśniowa, Wiśniowiec, Wiśniówka i t. d.

U słowian istnieje imię żeńskie Wisna. Jest ono b. starem, skoro w VIII wieku po Chr. dziewica słowiańska, Wisna, walczy mężnie przeciw Skandynawom pod Brawaldem (715 r.).

*) Pritzel u. Jessen, str. 316.

³; Dawność jego pośrednio okazuje się w starosłowiańskim przymiotniku toiszniaw, użytym w znaczeniu koloru wiśniowego (fuscus;.