nia.1 Zaznaczyć należy tutaj, iż czynność sprzedaży wierzytelności osobie trzeciej w celu dochodzenia przez nią tych wierzytelności, nie jest samodzielnym świadczeniem usługi w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. Z gospodarczego punktu widzenia sedno takiej operacji tkwi w tym, że w istocie dominująca rola w omawianym zakresie przypada nabywcy wierzytelności. Punkt ciężkości analizowanej operacji gospodarczej leży po stronie nabywcy. To on dokonując takiego zakupu kreuje usługę, w której mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji). Dlatego też, sprzedaż wierzytelności własnej przez podmiot nie mieści się w zakresie przedmiotu opodatkowania tym podatkiem.2 Zatem nabywcą wierzytelności będzie strona umowy, na której mogą ciążyć obowiązki względem płatności podatku od towarów i usług.
Idąc dalej usługa pośrednictwa finansowego jest to usługa sklasyfikowana według PKWiU w dziale 65 - „Usługi pośrednictwa finansowego". Usługi pośrednictwa finansowego wymienione są w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT i korzystają ze zwolnienia od podatku VAT z wyjątkiem usług wymienionych w pkt 1-9 poz. 3 tego załącznika. Nabycie wierzytelności może przy tym być dokonane w celu ściągnięcia długu lub może mieć postać umowy faktoringu, która ma szerszy zakres przedmiotowy niż umowa cesji wierzytelności.
Usługi nabycia wierzytelności w celu ściągania długu lub w celu świadczenia usługi faktoringu jako usługi wymienione w poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, są wyłączone ze zwolnienia od podatku i podlegają opodatkowaniu według stawki 22%.
Zatem problem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług sprawdza się do ustalenia czy z umowy zawartej między stronami wynika, iż świadczona usługa jest nabyciem wierzytelności w celu ściągania długu lub w celu świadczenia usługi faktoringu.
Modele umów transferu wierzytelności a podatek VAT
W analizie opodatkowania podatkiem od towarów i usług nabycia wierzytelności należy zwrócić główną uwagę na model przyjętej transakcji zbycia - nabycia wierzytelności przez podmioty transakcji, jak wskazano powyżej zgodnie z treścią art 43 ust 1 pkt 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym pod poz. 3 wymienione są usługi pośrednictwa finansowego. Jednakże z treści tego załącznika do ustawy VAT wynika, że od powyższej zasady są wyjątki. Usługi wyraźnie wymienione w punktach od 1 do 9 zostały wyłączone ze zwolnienia spośród ogółu usług pośrednictwa finansowego sklasyfikowanych w sekcji J symbol 65-67. W punkcie 5 mowa jest o usługach ściągania długów oraz factoringu.
1) Model umowy a usługa faktoringu
Jak wskazano powyżej w pierwszej kolejności istotne jest wyłączenie z czynności zwolnionych usług polegających na ściąganiu długów i faktorin-
Wiedza Prawnicza nr 1/2010 Strona 5
Interpretacja indywidualna nr IPPP1-443-2041/08-2/BS z dnia 6 lutego 2009 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.
Wyrok WSA w Warszawie w wyroku z dnia 18 czerwca 2009 r„ sygn. akt III SA/Wa 696/09.