Radon w środowisku człowieka
Tabela 1.1. Parametry fizyko-chemiczne radonu (222Rn) [Prz05, Dur97]
Liczba atomowa |
86 |
Masa atomowa |
222,018 |
Gęstość gazu (warunki normalne) |
0,00973 k/ciit' |
Gęstość cieczy w temp. wrzenia |
4,4 g/cm3 |
Elektroujemność absolutna |
5,1 eV |
Wartościowość |
2 |
Zawartość w skorupie ziemskiej | |
(litosfera + atmosfera + hydrosfera) | |
Temperatura topnienia (K) |
202,1 |
Temperatura wrzenia (K, p = 1 atm) |
211,4 |
Długość drogi dyfuzji dla radonu: | |
w powietrzu |
= 2,2 m |
w suchej porowatej glebie |
= 1,5 m |
w glebie nasyconej wodą |
* 0,015 m |
w wodzie |
« 0,022 m |
Stała dyfuzji dla radonu: | |
w powietrzu |
« 0,1 cm2/s |
w porowatej, suchej glebie |
« 510'2 cm2/s |
w wodzie |
» 10'5 cm2/s |
w mokrej glebie |
»5-10'6 cm2/s |
Wszystkie trzy naturalnie występujące izotopy radonu są promieniotwórcze i rozpadają się emitując cząstki a. Powstające produkty rozpadu to ciała stałe, również a-promieniotwórcze, które łącząc się z pyłami i cząsteczkami aerozoli obecnymi w powietrzu mogą być w wyniku oddychania osadzane w układzie oddechowym człowieka, a tam rozpadając się stają się źródłem znaczącego narażenia radiologicznego.
Stężenie radonu w powietrzu atmosferycznym na otwartym terenie jest zwykle niskie -na terenie Polski zmienia się od 3 Bq/m3 do 9 Bq/m [Jag92], W domach stężenie to może być znacznie wyższe (od kilku do kilku tysięcy Bq/m3, [Mam92, Zun06]), między innymi w wyniku tzw. efektu kominowego, czyli „zasysania” radonu z gruntu do wnętrza budynku pod wpływem różnicy ciśnień i temperatury. Przenikanie radonu do pomieszczeń mieszkalnych odbywa się przez szczeliny, pęknięcia, nieszczelności otworów instalacyjnych, itp. Główne drogi wnikania radonu do domu pokazano schematycznie na Rys. 1.1.
4