9773562703

Założenia metodologiczne i koncepcja pracy

szczególnie dotyczy właśnie wartościowania¹⁵. W końcu, jak zauważa Lech Morawski, pisząc o wartościach i wartościowaniu: „Naukowiec, z tej choćby racji, iż zawodowo zajmuje się rozważaniem zagadnień praktycznych, ich dobrych i złych stron, ma nie tylko prawo, ale wydaje się nawet obowiązek wypowiadania się na ich temat"¹⁶.

W sposób konsekwentny rozważania są prowadzone także przy wykorzystaniu opisu normatywnego, co dotyczy zwłaszcza rozważań definicyjnych zawartych w rozdziale drugim książki oraz rozdziału piątego; tam zaś, gdzie jest to szczególnie uzasadnione, także opisu empirycznego, przy czym w tym zakresie, również ze względu na objętość pracy, starałem się raczej odsyłać do obszernej literatury tematu, niż przytaczać nadmiernie rozwinięte, choć niewątpliwie bardzo ciekawe, opisy stanów faktycznych. W wielu miejscach praca ma charakter interdyscyplinarny. Tam, gdzie jest to konieczne, zostały zawarte odwołania do estetyki jako działu filozofii, teorii i historii sztuki, a ponadto rozważań z zakresu historii kultury i nauki o cywilizacji. Jest to jednak uzasadnione zarówno przedmiotem badań, jak i faktem, że „współczesny świat skazuje także nas prawników na interdyscyplinarne wędrówki"¹⁷.

W książce wprowadzono pewne ograniczenia w zakresie wyznaczenia obszarów rozważań, co w szczególności dotyczy przedmiotowego zawężenia problematyki restytucji tylko do restytucji dóbr kultury, gdyż samo pojęcie restytucji znajduje w cywilistyce, w szczególności w anglosaskiej kulturze prawnej, znacznie szersze zastosowanie¹⁸. Dalej natomiast rozważania zostały ograniczone tylko do ruchomych dóbr kultury. Zostało to wyjaśnione i uzasadnione w rozdziale drugim książki. Również zmuszony byłem posłużyć się określonymi skrótami przy przedstawianiu poszczególnych koncepcji filozoficzno-prawnych. Z jednej strony starałem się dokonać takiego ich opisu, aby czytelnik niezorientowany w złożonej problematyce filozofii prawa oraz teorii prawa łatwo zrozumiał istotę problemu, z drugiej jednak strony, poprzestając często jedynie

¹⁵    Zob. S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii praioa, Poznań 2001, s. 76; zob. też: Z. Ziembiński, Wstęp do aksjologii dla praionikóio, Warszawa 1990; por. też: M. Borucka-Arctowa, Problemy loartośaoioania w naukach praiunych, PiP 1968, z. 3.

¹⁶    L. Morawski, Co może dać nauce..., s. 15.

¹⁷    Ibidem, s. 47.

¹⁸    Por. P. Birks, An introduction to the Lazu of Restitution, Oxford University Press, Oxford-New York 1985, s. 9 i n.; G. Virgo, The Principles ofthe Law of Restitution, Oxford University Press, Ox-ford-New York 1999, s. 3 i n.; H. Dagan, The Law and Ethics of Restitution, Cambridge University Press, Cambridge 2004.

21