nie sprawdza się model konkurencji doskonałej, ale też monopol naturalny w rozwiniętej technologicznie gospodarce nie ma racji bytu, czego dowodzi obserwacja praktyki. Nieodzowna zatem staje się interwencja państwa. W rozdziale opisane są uwarunkowania powstawania monopoli naturalnych. Akcentowane są też skutki funkcjonowania monopoli naturalnych w gospodarce. Sytuacja ekonomiczna, bezpieczeństwo narodowe i społeczny charakter elektroenergetyki wymusza otwarcie monopolu na konkurencję. Wysoki stopień zintegrowania przedsiębiorstw energetycznych blokuje wewnętrzne odrębności prawne lub ekonomiczne. Brak możliwości wprowadzenia pełnej gospodarki rynkowej do elektroenergetyki jest przyczyną do rozpoczęcia procesów regulacyjnych.
Rozdział czwarty ukazuje wyzwania, jakie stają przed gospodarką polską gwałtownie przekształcającą swoją strukturę. Są to między innymi wymogi zmodyfikowania podaży i popytu sektora elektroenergetycznego. Autor opisuje znaczenie energii pierwotnej w energetyce oraz zamieszcza porównanie jej zużycia z innymi krajami Europy. W kontekście wykorzystania energii pierwotnej istotne jest kontynuowanie reformy górnictwa węgla kamiennego w celu zmniejszania udziału kosztu paliwa w całkowitym koszcie wytworzenia energii elektrycznej. Dotyczy to także obniżenia wysokich kosztów transportu węgla. Zatem pożyteczne jest w przypadku Polski rozpatrywanie wariantu kompleksów paliwowo-energetycznych (kopalnia + elektrownia). Autor zwraca uwagę na istotę strony popytowej (odbiorcy końcowi), dla której ważna jest racjonalizacja zużycia energii elektrycznej, ograniczająca coraz bardziej rosnące zapotrzebowanie. Jest to jednak obszerne zagadnienie wymagające systematycznych badań długookresowych, stanowiące odrębne wyzwanie na polskim rynku energetycznym. W dalszej części rozdział określa zapotrzebowanie na energię poprzez wielkość jej zużycia i prezentuje strukturę producentów energii elektrycznej w Polce. Podsumowaniem rozdziału są uwagi dla dalszego rozwoju rynku elektroenergetycznego w Polsce.
Rozdział piąty poświęcony jest aspektom prawnym związanym z utrzymaniem bezpieczeństwa dostaw, racjonalności kosztów pozyskania energii oraz spełnienia wymogów ekologicznych. Autor prowadzi analizę rynku dokonując przeglądu stanu regulacji prawnych.
W podsumowaniu autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy lepszym rozwiązaniem jest system otwarty czy zamknięty. Autor rozstrzyga kwestie wyboru określonego systemu.
13