9739661664

oparciu o projekt architektoniczny konkretnej inwestycji), nawet jednak te uzupełnienia nie zamykają katalogu, umożliwiając stronom dowolne uzgadnianie i modyfikacje zakresu przeniesienia praw.

Ponieważ konstrukcja przeniesienia majątkowych praw autorskich nawiązuje do konstrukcji umowy sprzedaży, bez znaczenia pozostaje tu kryterium czasowe (trudno bowiem byłoby wyobrazić sobie np. sprzedaż samochodu „na jakiś czas").

Kryterium czasowe ma jednak istotne znaczenie w innego typu dyspozycji prawami autorskimi - w licencji, która tym różni się od przeniesienia praw, że jej udzielenie nie pozbawia licencjodawcy uprawnienia do korzystania z dzieła w zakresie, w jakim udzielił licencji. Licencjobiorca uzyskuje upoważnienie do korzystania z utworu nie tylko na określonym terytorium i w określonym zakresie, lecz także na ustalony czas.

Źródłem licencji może być zarówno umowa zawierana pomiędzy podmiotem uprawnionym a licencjobiorcą, jak i przepisy samej ustawy konstytuujące tzw. licencje ustawowe.

Licencje ustawowe

Jak wspomniano wyżej, generalną zasadą przepisów prawa, która ma zastosowanie do wszelkich prawem chronionych utworów, jest przysługiwanie pełni autorskich praw do utworu na wyłączność podmiotom pierwotnym prawa autorskiego lub innym, wyraźnie przez nie upoważnionym. Powszechnie obowiązującą jednak zasadą, wynikającą zarówno z konwencji międzynarodowych, jak i wewnętrznego ustawodawstwa poszczególnych państw, jest istnienie ograniczeń praw wyłącznych przysługujących twórcom i podmiotom praw pokrewnych. Ograniczenia te bywają różnie klasyfikowane, przyjmując najczęściej postać tzw. dozwolonego użytku (osobistego i publicznego) oraz licencji przymusowych.

Przykładem takich licencji jest np. przewidziana w art. 2 ust. 4, dopuszczalność inspirowania się bez zgody twórcy jego utworem w celu stworzenia autonomicznego, w stosunku do dzieła inspirującego, utworu.

Problematyce ograniczenia treści praw przysługujących twórcom i innym podmiotom uprawnionym poświęcone zostały także przepisy art. 23-35 Ustawy, które wprowadziły pojęcia tzw. dozwolonego użytku osobistego i dozwolonego użytku publicznego. Zgodnie z przepisem art. 100, wskazane wyżej instytucje znajdują również zastosowanie w odniesieniu do wszystkich praw pokrewnych.

Dozwolony użytek (ang.fair use) polega na ograniczeniu monopolu właściciela praw autorskich oznaczającym zezwolenie na korzystanie - bez konieczności uzyskiwania jego zgody - z już rozpowszechnionego utworu pod ściśle określonymi warunkami i w ściśle określonych sytuacjach.