9958232319

14

wane z gipsów mają pewne cechy stoliw: wierzchowiny ich są szerokie, płaskie, natomiast stoki strome. Na granicy wychodni warstw odpornych i mało odpornych istnieje załom stoku, zazwyczaj podkreślony tylnym progiem nisz osuwiskowych. Iły, margie ilaste i piaski pozostałych serii są skałami mało odpornymi na niszczenie.

Utwory plejstoceńskie nie były dotychczas szczegółowo badane. S. Kontkiewicz [11], M. Michalski [23], J. Siemiradzki [33] i St. Lencewicz [16, 17, 18] podają tylko ogólną ich charakterystykę. Studia tych badaczy uzupełniłam własnymi obserwacjami i wnioskami stratygraficznymi, które przedstawiam poniżej. Opis odsłonięć zamieszczono na końcu pracy.

Na obszarze wschodniej części Wyżyny Miechowskiej najstarszym osadem plejstoceńskim są piaski fluwioglacjalne z okresu nasuwania się lądolodu skandynawskiego (Vorschuttungssande). Są to piaski kwarcowe różnoziarniste, często gruboziarniste z domieszką żwirów złożonych z kwarców, granitów, gnejsów, krzemieni i lidytów. Piaski te przykryte są moreną zlodowacenia krakowskiego. Piaski podmorenowe zachowały się w Dziemierzycach na garbie wododzielnym między dolinami Ścieklca i Racławki na wysokości około 40 m ponad poziom dzisiejszego dna dolin. W studni przebito tu od góry następujące utwory (wiadomość ustna):

m

Gleba    0—0,5

Less    0,5—4,0

Brunatna    glina    zwałowa    4,0—6,5

Piasek żółty,    miejscami zżelaziały    6,0—6,2

Ił siwy mioceński. W ile tkwił głaz narzutowy o wadze 80 kg 6,2—7,5

W Łysowcu (profil 23¹) w niszy osuwiska widoczny jest piasek żółty, kwarcowy z eratykami na wysokości około 30 m ponad poziomem dna doliny Nidzicy. Piaski fluwioglacjalne są także odsłonięte w Swięcicach (profil 12) i w piaskowni w Jakuszowicach założonej we wschodnim zboczu doliny Nidzicy. Profil tej piaskowni jest omówiony na stronie 15.

Do utworów podmorenowych należą także iły mioceńskie, przemyte przez wody lodowcowe (profile 31, 32, 33, 34). Iły te są brązowo smugo-wane, piaszczyste i zawierają otoczone żwirki krystalicznych skał północnych. Iły wykazują zaburzenia glacitektoniczne ².

1

Liczby profili geologicznych podane są zgodnie z kolejnością zawartą w wykazie profili czwartorzędowych na końcu pracy.

2

Poza granicami badanego terenu J. Lyczewska [20] znalazła „...strzępy czwartorzędowej serii piaszczysto-żwirowej" na zachód od Bejsc, w Kijanach i Broń-czycach oraz w Ławach położonych u ujścia Nidzicy.