KATASTROFA AMERYKAŃSKIEJ ŁODZI
PODWODNEJ „S. 4”
Z polskiego morza. Statek szkolny „Lwów" i statek pasażerski „Gdańsk" na
dzie portu w Gdyni.
2 lodzi podwodnych i 4 szybkobieżnych łodzi motorowych, oraz modernizację i zamianę uzbrojenia na kontrlorpedow-cach „M a r a s t i" i „Marases ti" (ustawienie 5 dział 120 mm. i 53 cm. ap. torped.).
Natomiast dziesięcioletni program przewiduje: 3 krążowniki, 16 kontrtorpedow-ców i 18 łodzi podwodnych.
Obecnie realizuje się czteroletni program, gdyż znajdują się w budowie: 2 kontrtorpedowce, 1 łódź podwodna i 1 nadprogramowy stawiacz min. Oprócz tego wkrótce zakończona będzie modernizacja 3 kontrtorpedowców. W sprawie budowy krążownika toczą się pertraktacje.
Nowe okręty. Na włoskiej stoczni w Li-
Marynarkę wojenną Stanów Zjednoczonych spotkał ciężki cios. W dniu 17 grudnia 1927 r. w pobliżu portu Princetown, w stanie Massachusets, kontrtorpedowiec amerykański „P a u 1 d i n g". wracający z manewrów na morzu, najechał na łódź podwodną „S. 4", która się niespodzianie wynurzyła przed jego dziobem. Wskutek zderzenia środek łodzi podwodnej został Rozbity, wieża obserwacyjna zniesiona, i •ódź momentalnie zatonęła.
Na ratunek pośpieszyły wszystkie znajdujące się w pobliżu okręty marynarki wojennej Stanów Zjednoczonych. Telegrafem iskrowym wezwane zostały specjalne pkręty ratownicze. Nurkowie stwierdzili, iż łódź, bardzo ciężko uszkodzona, leży na dnie morza na głębokości 35 metrów. W czasie opukiwania łodzi stwierdzono, iż w jednej z jej kamer żyje 6 osób z załogi.
Rozpoczęła się gorączkowa praca na dnie oceanu. Niestety, srożąca się w tym czasie u wybrzeży Ameryki gwałtowna burza utrudniła, a częściowo uniemożliwiła,^ prace około wydobycia zatopionej łodzi. Po kilku dniach bezowocnych usiłowań stało się jasnem, iż nikt z pośród załogi nie zostanie wyratowany. 35 marynarzy i 8 oficerów położyło życie w służbie dla swej Ojczyzny.
vomo budowane są dla Argentyny 2 krążowniki o pojemności 6400 ton. Główniejsze elementy tych okrętów są następujące: siła maszyn — 85C0D HP, szybkość 32 m. m. na godzinę, długość 165 m.
1 szerokość 17,7 m. Budowa ma być zakończona w ciągu 2 lat.
Oprócz tego rząd argentyński zakupił
2 hiszpańskie lidery: „C h u r r u c a''
(budowy 1921 r.) i „A 1 c a l a Galia-n o” (budowy 1926 r), które posiadają szybkość 32 węzły, oraz uzbrojone są 5 działami 120 mm, 1 działem 75 mm prze-ciwlotniczem, oraz 6 ap. torpedowych 53 cm.
Tonaż tych okrętów wynosi 1650 ton.
J. B.
Z powodu tego nieszczęścia Liga Morska i Rzeczna oraz redakcja „Morza” przesłały na ręce ministra pełnomocnego rządu Stanów Zjednoczonych Ameryki w Warszawie depeszę następującej treści:
„Minister Stetson. Poseł Stanów Zjednoczonych — Warszawa. — Z powodu ciosu, jaki dotknął dziełnq marynarkę Stanów Zjednoczonych, prosimy przyjąć wyrazy najżywszego współczucia".
W odpowiedzi na tę depeszę, poselstwo Stanów Zjednoczonych w Warszawie nadesłało pod adresem Ligi Morskiej i Rzecznej oraz pod adresem redakcji „Morza” dwa pisma, w języku angielskim, które w przekładzie na polski brzmią, jak następuje:
„Panowie! Minister polecił mi wyrazić podziękowanie, w imieniu Rządu Stanów Zjednoczonych, za telegram Panów, zawierający wyrazy współczucia z powodu katastrofy łodzi podwodnej, jaka się wydarzyła 17 grudniu r. b.
śpieszę zawiadomić Panów, że telegram ich został przesłany do Waszyngtonu.
Kreślę się i t. d.
(—) J. Webb Benton Sekretarz Poselstwa".
• •
Sowiety posiadają na Bałtyku w Kron-stacie kilka pancerników i krążowników, pomiędzy niemi dwa nowoczesne dread-naughty: „M a r a t" i „Pariżska ja K o m m u n a *, ukończone w 1916 roku. Natomiast flota sowiecka nie posiada nowoczesnej eskadry wywiadowczej, która dorównywałaby sprawności lekkich krążowników innych flot. Krążowniki rosyjskie klasy „Bajan” i „Admirał Makarów”, wypuszczone w 1907 roku, mają szybkość nie większą ponad 21 węzłów, zaś krążowniki pancerne klasy „S w i e t 1 j a n a” z roku 1915. nie są uzbrojone, albo też są jeszcze niegotowe.
Z łodzi podwodnych rosyjskich zaledwie osiem jest w dobrym stanie. Wszystkie one jednak zostały zbudowane przed wojną i nie mogą rywalizować z nowo-czesnemi łodziami podwodnemi.
Sowiety, po wojnie, nie budowały nowych okrętów wojennych na Bałtyku, a na istniejących materjał jest przeważnie bardzo mierny.
Największym jednak brakiem floty sowieckiej są niedomagania w wyszkoleniu personelu, który zamało podróżował w czasach porewolucyjnych. Dopiero od lat czterech flota sowiecka zaczęła wychodzić na morze celem wykonywania ćwiczeń i manewrów, ale tylko w czasie czterech najpiękniejszych miesięcy w roku i okręty jej nie pozostają przeważnie dłużej nad 24 godziny na morzu. Ponieważ żadne ćwiczenia, wykonywane w porcie. nie mogą zastąpić dłuższej, systematycznej nawigacji, przeto flota sowiecka na Bałtyku nie może stać dotąd na wysokości zadania, ani z punktu widzenia technicznego, ani też taktycznego. We flocie sowieckiej doświadczenie i rutyna zniknęły razem z dawnym personelem.
Na morzu Czarnem Sowiety posiadają następujące jednostki:
1) dwa krążowniki: ,.C z e r w o n n a-j a Ukraina” (ex „Admirał Na-c h i m o w”), prawodopodbnie jedyny nieuszkodzony statek na tych wodach oraz „K o m i n t e r n" (ex „P a m i a t’ Merkur j a”), bez żadnej wartości wojennej;
2) cztery wielkie torpedowce: „N i e-z a m o ż n i k" (ex „Z a n t e), „P i e-trowskij" (ex ,.K o r I u"), którym z wielkim tylko trudem udało się rewizytować włoską flotę. „S z a u m j a n” (ex „L e v k o s") dotąd nieukończony, i „D z i e r ż y n s k i j" (ex „Kali a-kria”), podniesiony w roku 1925 z dna morza;
3) trzy stare małe torpedowce: „B a-d i n a” (ex „Z a w i d n y j”), „M a r-t y” (ex „Srogi j”) i „S z m i d t" (ex „S w i r i e p y j");
4) siedem łodzi podwodnych: „P i e-1 i k a n”, „Łebie d'”, „K o 1 i t r o k”, oraz jeszcze w reparacji: ,.P o 1 i t r a-botnik” (ex A. G. 26), „C h a k t e r" (ex A. G. 23), „K o m u n i s t" (ex A. G. 24) i „Marksist” (ex A. G. 25);
5) sześć kanonierek: „Kubanie c”, „Znamja Socjalizm a”, „K r a-snaja Zwiezd a”, „K r a s n a j a Kry m”, „K r a s n a j a Gruzja” i „Krasna ja M o ł d a w j a” o małej wartości bojowej;
6) stawiacz min: „P i e r w y j Maj” (ex „Duna j”);
7) wreszcie najstarszy okręt na morzu Czarnem uzbrojony jacht „E r i-k 1 i k", obecnie „Krasnyj Mor ja k".