tpn 1 22482801

tpn 1 22482801



310 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH

morza Czarnego prądy tryftowe, idące za cyklonalnym układem wiatrów w kierunku odwrotnym wskazówce zegarowej. Prądy te podążają wzdłuż wybrzeży Krymu i od ujścia Dniepru ku zachodowi i południowi, płyną wzdłuż wybrzeży Bułgaryi i Rumelii, a potem ku wschodowi wzdłuż brzegów Anatolii aż do Synopy, poczem łu-kiem zawracają ku wybrzeżom Krymu, zataczając tym sposobem pełne koło. Między Synopą a Batum mieniają się prądy wschodnie z zachodnimi, od Batum ku cieśninie kerczeńskiej płynie wzdłuż wybrzeża prąd ku północnemu zachodowi Morze Azowskie posiada także cykloniczny układ przybrzeżnych prądów, które odgrywTają ważną rolę przy tworzeniu charakterystycznych swym kierunkiem tamecznych mierzei.

Morze Czarne jest, podobnie jak Bałtyk, utworem względnie bardzo młodym. Jest to zapadłość tektoniczna, idąca wzdłuż przewodnich linii tektonicznych południowo-wschodniej Europy i przedniej Azyi. (Faltenbruchmeer według Krtirnmla). Morze Czarne jest pozostałością wielkiego śródlądowego morza sarmackiego, które pokrywało olbrzymie obszary między Wiedniem a Aralem. W starszym pliocenie rozpadło się to morze na kilka wielkich półsłonych jezior, z których jedno obejmowało cały obszar czarnomorsko-kaspijski. Przy końcu pliocenu zmalało to jezioro znacznie i podzieliło się na dwa: pontyjskie i aralo-kaspijskie. W epoce lodowej jezioro pontyjskie podniosło swój poziom i pozostawiło, zwłaszcza w dolinach rzecznych osady solnych i gipsowych pstrych iłów, poczem znów opadło. W epoce poglacyalnej wielkie zapadliska tektoniczne utworzyły morze Egejskie i Marmara, Dardanele i Bosfor. Jezioro pontyjskie połączyło się z morzem Śródziemnem i podniosło znów swój poziom mniejwięcej do dzisiejszej wysokości. Morze Czarne powstało więc właściwie w późniejszem dyłuwium.

Literatura.

Do ogólnej oryentacyi: Boguslawski-Kriiinmel. Handbuch der Oceanographie I tom, § wyd. 1907. II tom, 1 wyd. 1887. Thoulet. Carte bathymetriąue gśnórale des Oceans. 1905. Berghaus. Atlas der Hydrologie 1891/2. Literatura oceanograficzna Bałtyku jest bardzo bogata Ackermann. Beitrkge zur physiseline Geographie der Ostseo 1895. Krummel. Zur Physik der Ostsee, Pet. Mitt. 1895. Krummel Die deutschen Meere etc. Verć>ff. des Inst. fur Meereskunde. VI. Piccard. BeitrSge zur phys. Geographie des finnischen Golfes. 1903. Engelhardt Dio Stromungen der Ostsee. Archiv der deutschen Seewarte. XXV. Credner. Uber den Seebar der westl Ostsee. Hboh. der Geogr. Ges. Greifswald 1887/8 i liczne inne rozprawy w Arcltiy


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
tpn 1 22480201 92 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH otwory świdrowe przebiły na głębokości około 1
tpn 1 22481001 100 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH Wapienie litotamniowe. We wschodniej części o
tpn 1 22481201 102 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH Wapień drolmolitotamniowy. 3) Facies mielizno
tpn 1 22481801 108 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH Friedberg: Nowe skamieliny miocenu ziem polsk
tpn 1 22482601 114 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH Śląska. Podział ten został następnie zmienion
tpn 1 22482801 116 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH na pokłady węgla, w siodłowych na 240 m. miąż
tpn 1 22483401 122 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH są występowania węgli brunatnych w okolicach
tpn 1 22483601 124 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH jest wedle utartego terminu »suchy«, to skład
tpn 1 22484401 132 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH mym, szyby zawalały się i skręcały, utrzymywa
tpn 1 22484601 134 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH Pas podkarpacki. Główne bogactwo solne Polski
tpn 1 22484801 136 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH dników powtarzają się niejednokrotnie, ustawi
tpn 1 22485801 146 geografia fizyczna ziem polskich Belgii, Karyntyi, a także na Śląsku, gdzie w
tpn 1 22486401 152 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH psom w okolicy Pszowa i Kokoszyc na Górnym Śl
tpn 1 22487001 158 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH 3.    Ob lęg orek, w pow. kiel
tpn 1 22487401 162 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH Tab. I. Usłonecznienie średnie (przeciętne dz
tpn 1 22487601 164 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH Gdy Warszawa i Dęblin dają koło 41%, Mińsk wy
tpn 1 22488001 168 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH słonecznego, skąd już łatwo wyprowadzić było
tpn 1 22488201 170 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH 12; A. Witkowski. Spostrzeżenia pyrheliometry
tpn 1 22488401 172 GEOGRAFIA FIZYCZNA ZIEM POLSKICH ujścia Odry do ujścia Dniepru, a od źródeł Dn

więcej podobnych podstron