1313878211

2.    Jako miary inteligencji ogólnej: Ogólny Test Klasyfikacyjny (Army General Classification

Test) i Test Ravena (Progressive Matrices) wersja z 1938 roku.

3.    Narzędzia do diagnozy osobowości: Inwentarz osobowości (The Maudsley Personality Inven-

tory) Eysencka oraz Inwentarz Psychologiczny (California Psychological Inventory) Gougha.

Ponadto zastosowano:

4.    Kwestionariusz Zainteresowań Kudera (The Kuder Preference Record) i Krzywą Pracy (Arbeit-

skurve) Kraepelina.

Do badania czynników środowiskowo-biograficznych zastosowano wspomniany już, specjalnie w tym celu skonstruowany. Kwestionariusz Środowiskowo-Biograficzny dla Muzyków w opracowaniu Manturzewskiej i Wrońskiego.

Wszystkie te narzędzia i ich przydatność dla polskich szkól muzycznych zostały sprawdzone w badaniach wstępnych, szczególnie w działalności międzyszkolnych poradni psychologicznych dla szkól muzycznych.

Wszystkie wymieniowe wcześniej badania przygotowawcze, poza swoimi zadaniami doraźnymi, miały na celu - jako zadanie ogólne - sformułowanie hipotez dotyczących wyznaczników powodzenia w studiach i działalności muzycznej. Natomiast celem badań stanowiących przedmiot niniejszej pracy była weryfikacja tych hipotez, zarówno dotyczących cech i czynników warunkujących powodzenie w studiach muzycznych, jak i użyteczności zastosowanych w tych badaniach narzędzi diagnostycznych.

Badania te oraz przeprowadzone analizy statystyczne zebranych wyników w kilku różnych przekrojach, pozwoliły na uchwycenie szeregu interesujących zależności między obserwowanymi zmiennymi, zarówno cechami indywidualnymi badanych osób, jak i zmiennymi kryterial-nymi. Okazało się, że między większością badanych przez nas cech i właściwości indywidualnych a zmiennymi kryterialnymi wystąpiła zależność krzywoliniowa. To znaczy, że pewien stopień nasycenia danej cechy jest korzystny dla osiągnięć muzycznych jednostki, natomiast powyżej i poniżej tego poziomu cechy sytuacja staje się niekorzystna z punktu widzenia osiągnięć muzycznych. Ta prawidłowość zaznaczyła się szczególnie wyraźnie na przykładzie takich cech, jak neurotyczność i inteligencja ogólna.

Bardzo wysoki i bardzo niski poziom neurotyczności wydaje się być w świetle naszych badań niekorzystny z punktu widzenia muzycznych osiągnięć wykonawczych. Przy tym poziom optymalny neurotyczności wydaje się być względny w stosunku do kontekstu pozostałych właściwości indywidualnych osoby i poziomu jej wykształcenia muzycznego. Na przykład wysokie poczucie własnej wartości, silna kontrola zachowania i wysoki poziom kompetencji muzycznych mogą stwarzać większą tolerancję i lepsze radzenie sobie z neurotycznością i wykorzystanie jej dla ciekawszej interpretacji muzycznej.

Podobnie jest z inteligencją ogólną. Zarówno za wysoki, jak i za niski poziom inteligencji ogólnej wydaje się być niekorzystny dla osiągnięć muzycznych, szczególnie osiągnięć szkolnych. Zbyt wysoka inteligencja ogólna nierzadko utrudnia koncentrację na niezbyt atrakcyjnych zadaniach szkolnych, zwłaszcza, jeśli uczeń wykazuje dużo wyższy poziom inteligencji niż jego nauczyciel i pozostali koledzy w klasie. Wtedy mogą być kłopoty z ocenami. Z kolei zbyt niski poziom inteligencji ogólnej, nawet przy bardzo wysokim poziomie zdolności specyficznie muzycznych, może również utrudniać naukę w szkole muzycznej i osiągnięcia muzyczne danego ucznia. Tę krzywoliniową zależność między badaną cechą a zmiennymi kryterialnymi zaobserwowaliśmy w stosunku do większości badanych cech i czynników. Pisząc raport z naszych badań, zdawaliśmy sobie doskonale sprawę z tego, że dotykamy problemu, który powinien być dalej zgłębiany. Nie zamykamy tu problemu psychologicznych wyznaczników powodzenia w studiach muzycznych, lecz otwieramy go.

Zarówno raport z badań nad psychologicznymi wyznacznikami powodzenia w studiach muzycznych, jak i zestaw podręczników oraz tak zwanych załączników do testów, zostały pomyślane

VI | WSTĘP DO WZNOWIENIA