1468551077

Tak rozumiany egoizm, będący pochodną konieczności maksymalizacji własnego szczęścia, może być zatem rozpatrywany w kategoriach objaśniających utylitaryzmu. Polityka mocarstw nabiera wyrazistości zwłaszcza w zmieniających się warunkach środowiska międzynarodowego. Hegemoniczne tradycje i wyobrażenie decydentów mocarstw ustępować musi sile i intensywności zmian jakie zachodzą w światowym systemie handlu. Dowodem tego jest rosnąca rola tzw. mocarstw wschodzących oraz struktur i mechanizmów negocjacyjnych państw rozwijających się i najmniej rozwiniętych.

3. Utylitaryzm jako narzędzie analizy

W celu wyjaśnienia problematyki będącej przedmiotem pracy zastosowano wielorakie odwołanie się do dorobku Johna Stuarta Milla, a w szczególności utylitaryzmu, przyjętego jako koncepcję analityczną, w kategoriach której podjęto próbę objaśnienia istoty egoizmu państw na przykładzie multilateralnych negocjacji handlowych.

Stany Zjednoczone i Unia Europejska stanowią egzemplifikację „świata Zachodu”, które swe tradycje polityczne i ekonomiczne w znacznym stopniu opierają na spuściźnie Johna Stuarta Milla, filozofa liberała-utylitarysty. Dorobek liberalizmu odwołujący się do najwspanialszych osiągnięć Oświecenia stanowi trzon kultury ich społeczeństw. Mając na uwadze wpływ liberalizmu, którego kapłanem został obwołany Mili, na kształtowanie się światopoglądu cywilizacji Zachodu, pozwala uznać walory objaśniające utylitaryzmu za wysokie.

Liberalizm, jako tradycja polityczna w miejscu swoich narodzin - Anglii, koncentrowała się wokół religijnej tolerancji, rządów prawa, osobistej i ekonomicznej wolności. Jego dziedzictwo obejmuje nie tylko dzieła klasyków: T. Hobbesa czy J. Locka. Jest ona również polityczną filozofią Oświecenia, reprezentowaną i wyłożoną przez J.J. Rousseau, F. Voltera. W XIX wieku filozoficzny liberalizm reprezentują zwłaszcza utylitarne teorie: Benthama i J.S. Milla¹³. Utylitaryzm zdaje się być organicznie zespolony z ideą liberalną, która nadała mu ostateczną formę. Wpływ ¹³ J. Waldron, Liberalism [w:] Routledge Encyclopedia of Philosophy (red. E. Craig), London 1998, s. 598.

12