Digitalizacja dziedzictwa kulturowego jest istotna, szczególnie w kontekście jego ochrony i konserwacji. Już dziś, jeszcze przed rozpoczęciem prac archeologicznych można zlokalizować nowe stanowisko, jego zasięg oraz przeanalizować jego położenie na stronach internetowych takich jak Google Maps, czy Geoportal, gdzie można zestawić ze sobą zdjęcia lotnicze, mapy historyczne, topograficzne, czy hydrologiczne, w dowolnej skali. Z kolei po zakończeniu badań archeologicznych, informacje o zabytkach oraz sprawozdania z prac wykopaliskowych umieszczane są m.in. w ogólnopolskiej bazie danych np. w e-Archeo Narodowego Instytutu Dziedzictwa. W postaci cyfrowej dopuszcza się możliwość użycia ortofotomapy albo obrazu fotogrametrycznego, jako graficznej reprezentacji stanowiska. Zapis w publikacji „Standardy metodyczne i dokumentacyjne badań archeologicznych i opracowań ich wyników” przekonuje, że nowe technologie użyte przy tworzeniu cyfrowej dokumentacji w czasie badań wykopaliskowych są „pożądanym uzupełnieniem (...) i że należy dążyć do wykorzystania wszystkich najnowszych możliwości technicznych dla udoskonalenia postaci dokumentacji źródeł archeologicznych, szczególnie w przypadku prac ratowniczych, czy interwencyjnych.(...). W procesie dokumentacji i opracowania wyników badań archeologicznych zalecane jest stosowanie najnowszych technologii (fotogrametria, skaner 3D, GIS, bazy danych), które powinny być traktowane, jako pełnoprawne metody dokumentacji.”1 Digitalizacja i analiza dokumentacji badań już zakończonych jest stosunkowo nowym pomysłem. W archiwach „zamkniętych” jest parędziesiąt lat dokumentacji wykopaliskowej, którą, dzięki cyfryzacji, można zweryfikować lub ponownie przeanalizować.
Tym samym cyfryzacja danych, zarówno na stanowisku, jak i w archiwum, stała się pełnym uzupełnieniem „konserwacji poprzez dokumentację”, a ta z kolei - według Z. Kobylińskiego - stanowi główną metodę ochrony dziedzictwa archeologicznego zagrożonego nieodwracalnym zniszczeniem2. Według Międzynarodowej Karty Ochrony i Zarządzania Dziedzictwem Archeologicznym ”, ustanowionej w 1990 roku w Lozannie, przez ICOMOS, dziedzictwo archeologiczne jest częścią dziedzictwa materialnego, które cechuję się nieodnawialnością swoich zasobów. Dlatego też Jego ochrona i odpowiednie zarządzanie jest niezbędne by umożliwić archeologom i innym naukowcom jego badanie i interpretacje w
7
Standarty metodyczne i dokumentacyjne badań archeologicznych i opracowań ich wyników, s. 41. 43,44. 45, 47, http://www.kobidz.pl/idm,379,kurier-konserwatorski.html).
Z. Kobyliński 2001, s. 141-142, 243: Z. Kobyliński 2009, s. 114.