1629290175

poczęła się około 200 tyś lat przed początkiem sedymentacji osadów organicznych wskazując, że zmiany środow iskowe prowadzące do powstania organicznych osadów OAE 2 były wcześniejsze niż początek ich sedymentacji.

W całej sekwencji utworów OAE 2 radiolarie występują w obrębie 1-3 mm mikrolamin, gdzie ich zawartość waha się od 30 do praw ie 100%. Laminy różnią się także udziałem procentowym form uważanych za gatunki charaktery styczne dla wód powierzchniowych oraz form występujących w wodach głębszych. Laminy z radiolariami występują w większych, powtarzających się cyklicznie pakietach, oddzielonych sekwencjami lamin zawierających mul kokkolitowy i otwornice plankto-niczne (pod i ponad osadami OAE 2) lub materię organiczną i pelety (w obrębie OAE 2). Cykle sedymentacji mikrolamin ra-diolariowych ze znacznym udziałem gatunków charakterystycznych dla wód powierzchniowych trwały około 3.5 do 5 tyś lat w okresach przed i po sedymentacji utworów organicznych. W czasie OAE 2 okresy te wydłużyły się do 12 tyś lat.

2 R

Metody instrumentacji i monitoringu powierzchniowych ruchów masowych na przykładzie wybranych osuwisk położonych w

Karpatach (Beskid Niski, Średni i Pogórze)

Zbigniew Bednarczyk

Instytut Górnictwa Odkrywkowego Poltegor-Instytut Wrocław

Artykuł powstał na podstaw ie doświadczeń autora, w wyniku badań 24 osuw isk Karpackich w Beskidzie Niskim, Średnim i Pogórzu. Projekt miał na celu zabezpieczenie zagrożonych odcinków dróg publicznych oraz infrastruktury. W jego ramach wykonano dokumentacje geologiczno-inżynierskie oraz in-struinentację osuwisk. System monitoringu zawierał pomiary przemieszczeń wgłębnych, piezometrycznego poziomu i ciśnienia porowego wód gruntowych. Pomiary wykonywane w latach 2005-2007 umożliwiły określenie zasięgu, dynamiki oraz identyfikację czynników aktywujących osuwiska. Badania wykonywano w 3 głównych rejonach, z których największy obejmujący 19 osuwisk zlokalizowany był w pobliżu Gorlic, pozostałe w rejonie Suchej Beskidzkiej oraz Dukli. Osuwiska powstały w nawodnionych lupkach ilastych i piaskowcach. W ramach projektu zabudowano 23 punkty pomiarów inklino-metrycznych, o gl. instalacji od 6 do 21.5 m ppt. Głębokość i intensywność zachodzących ruchów masowych, oprócz wpływu czynników geologicznych i nachylenia stoków spowodowana była zazwyczaj zmianami warunków przepływu wód gruntowych oraz stopnia saturacji gruntów. Wzrost ciśnienia porowego w szkielecie gruntowym zmniejszył wytrzymałość na ścinanie. Jedne z największych wielkości przemieszczeń zaobserwowano na osuwisku w Szymbarku oraz Sękowej. Największe jednostkowe miesięczne wielkości przemieszczeń zaobserwowano pomiędzy majem i czerwcem 2006 i skorelowane są one z największymi średnimi miesięcznymi wielkościami opadów atmosferycznych. Pomiary stwierdziły, że znaczna część badanych osuwisk charaktery zuje się wysoką dynamiką przemieszczeń, zmienną głębokością powierzchni poślizgu i wartościami ciśnienia porowego oraz zmiennym poziomem zwierciadła wód gruntowych. Uzyskane dane zostały wykorzystane do modelowania stateczności oraz opracowania 4 projektów budowlanych zabezpieczenia osuwisk a także sprawdzenia ich skuteczności. Jedno osuwisko znajduje się obecnie w końcowym etapie prac zabezpieczających a wykonywane na bieżąco pomiary wskazują, że w zagrożonym odcinku nastąpiła jego stabilizacja. Należy jednak podkreślić, że decyzje o wyborze metody zabezpieczenia osuwisk następują często bez niezbędnych badań, co prowadzi do nieefektywnego wykorzystania środków finansowych.

1 R

Ocena skuteczności uszczelnienia obwałowań przeciwpowodziowych metodami geofizycznymi

Zbigniew Beslyński', Wojciech Hrabowski²,

Grzegorz Pacanowski³ 1 SEGI-AT Sp. z o.o.. Warszawa:

¹ Badania Ekspertyzy "Hrabowski”, Warszawa;

⁵ PBG Sp. z o.o.. Warszawa

Obwałowania przeciwpowodziowe, wykonane z miejscowego materiału piaszczysto-żwirowego, nie spełniają swojego zadania w przypadku dłuższych wezbrań powodziowych, wymagają więc uszczelnienia. Jedną z metod uszczelnienia jest iniekcja roztworem glin polimineralnych z otworów usytuowanych wzdłuż korony obwałowania.

W efekcie iniekcji w korpusie obwałowania powinna powstać ciągła przesłona zbudowana z materiału nieprzepuszczalnego. Wymaganie to często nie jest spełnione z powodu niejednorodności materiału budującego obwałowanie. Ocena skuteczności prac uszczelniających sprowadza się więc do sprawdzenia ciągłości wykonanej przesłony.

W oparciu o zróżnicowanie oporności elektrycznej gruntów budujących obwałowanie i przesłonę, do realizacji tego zadania wykorzystano badania geoelektryczne elektrooporo-we z tomograficznym odwzorowaniem rozkładu oporności elektry cznej w płaszczy źnie przesłony. Obszary niedostatecznie uszczelnone charakteryzują się na takim odwzorowaniu podwyższonymi opornościami.

Pomiary wykonuje się w dwóch seriach, przed rozpoczęciem prac iniekcyjnych dla określenia zróżnicowania opornościowego ośrodka i po ich zakończeniu dla określenia zmian wywołanych iniekcją.

Przedstawiono przykład takich badań wykonanych na odcinku obwałowania przeciwpowodziowego Odry w okolicy Kostrzynia.

10 P

Masowe nagromadzenie ryb tropikalnych z rodziny brzytewnikowatych (Centriscidae) w oligocenie jednostki podśląskiej - geneza w świetle analizy tafonomicznej.

Małgorzata Bieńkowska Instytut Paleobiologii PAN, Warszawa

W serii menilitowo-krośnieńskiej, w jednostce podśląskiej, w stanowisku Wujskie występuje hory zont łupków menilitowych zaw ierający ryby z rodziny brzytewnikowatych (Centriscidae).

Ryby ply tkowodne, zamieszkujące strefę tropikalną zostały przetransportowane ku głębszym partiom zbiornika, gdzie uległy fosylizacji, w strefie anoksycznej, przy niskim tempie akumulacji. Większość szkieletów uległa rozłożeniu na pojedyncze ichtiolity (elementy kostne) w wyniku rozkładu tkanek miękkich w miejscu pogrzebania szczątków i w toni morskiej. Małe rozmiary, spłaszczony kształt ciała i powolne tempo opadania, sprzyjały zróżnicowaniu czasu transportu poszczególnych osobników od siedlisk na dno basenu. Obecność w zapisie kopalnym różnych stadiów dezintegracji szkieletu, od rozkładu na pojedyncze elementy kostne po obecność wszystkich elementów w układzie anatomicznym, spowodowana jest zróżnicowanym czasem przebywania martwych ryb w toni wodnej oraz na powierzchni osadu, od momentu śmierci do ostatecznego pogrzebania i wskazuje, że śnięte ryby opadały na dno w mniejszych lub większych odstępach czasu.

11