1933501769

otarcia. Najbardziej urazogenne okazały się kończyny górne (25%) oraz okolice głowy (19%) (Timm K.E., 1993). Natomiast według Zazryn i wsp., badających grupę zawodowych bokserów wykazali, że aż 89,9% urazów dotyczyło okolicy głowy i szyi, a 7,4% obrażenia kończyn górnych (Zazryn T.R., 2003). Dlatego Mucala-Nsengu i wsp. wspierają tzw. boks edukacyjny (powstał we Francji w 1969r.), w którym dozwolone są tylko delikatne punktowane dotknięcia przeciwnika, bez podawania ciężkich ciosów (Mukala Nsengu Tshibangu A., 2009). Być może tak będzie wyglądał boks w przyszłości.

Nie da się całkowicie wykluczyć występowania urazów zębów w sporcie, ale można je znacząco ograniczyć, stosując odpowiednią ochronę: profesjonalnie wykonane ochraniacze jamy ustnej, ochraniacze na inne części ciała, kaski na głowę, maski na twarz itp. Poza wiedzą dotyczącą profilaktyki urazowej jamy ustnej, podstawową kwestią, mającą wpływ na powodzenie leczenia w traumatologii, jest jak najszybsza prawidłowo udzielona pomoc. W przypadku urazu zęba, nawet jego całkowite zwichnięcie może zakończyć się jego zachowaniem pod warunkiem, że osoba poszkodowana, bądź towarzysząca nie wpadnie w panikę, ale podejmie zalecane działanie.

Zęby nie maja takiej zdolności do gojenia się, jak inne tkanki ciała człowieka. Złamane albo wybite zwykle wymagają odbudowy protetycznej, wymiany wypełnień, licówek, koron, implantów, mostów lub protez. Utrata zęba może być trudna do zaakceptowania dla zawodników trenujących zawodowo czy amatorsko; ewentualne dłuższe leczenie wiąże się z przerwami w treningach, a niekiedy z ich długotrwałym wyłączeniem. Profilaktyka urazów oraz instruowanie, jak należy postępować w obliczu urazu wydają się niezwykle istotne. Edukacją należy obejmować szczególnie trenerów, nauczycieli wychowania fizycznego oraz samych zawodników. Brak wiedzy może być jedną z przyczyn, braku replantacji wybitych zębów na miejscu zdarzenia. Obawa przed nieprawidłowo wykonanym zabiegiem wzbudza dodatkowy strach. Poszkodowani od razu są kierowani na pogotowie, do lekarza czy do rodziców (Hamilton F.A., 1997). Dotyczy to zarówno trenerów, jak i wszystkich osób aktywnie zaangażowanych sportowo, ponieważ każdy z nich jest współodpowiedzialny za zdrowie swoich podopiecznych. W sportach, które niosą szczególne ryzyko urazu, powinien istnieć ustawowy obowiązek ochrony głowy i jamy ustnej.

9