1941125357

podstawowym miernikiem pracy szkoły. Sprawność kształcenia w liceach pedagogicznych kształtowała się rozmaicie, a wpływały na to różnorodne czynniki. W latach 1951 — 1955 ogólna sprawność nauczania wynosiła 50,9%. natomiast w latach 1952—1956 spadła do 48,3% ⁸⁷. W następnym okresie, po wprowadzeniu 5-letnich liceów pedagogicznych obserwujemy postęp w zakresie efektywności nauczania, która dla pierwszego rocznika tego cyklu w latach 1957-1962 wynosiła 72,6% ⁸⁸.

Z tabeli 7 wynika, że w roku 1958 w liceach pedagogicznych podjęło naukę 43,2% młodzieży chłopskiej, 30,2% młodzieży pochodzenia robotniczego, 16,3% młodzieży inteligenckiej, 6,5% młodzieży rzemieślniczej i 3,8% młodzieży wywodzącej się z innych grup społecznych. Natomiast w roku 1966 młodzież chłopska stanowiła 33,9%, młodzież robotnicza 36,9%, inteligencka 21,2%, a rzemieślnicza 4,4%.

Nauka w liceum pedagogicznym kończyła się egzaminem dojrzałości. Zasady przeprowadzania tego egzaminu dokładnie regulowały zarządzenia i wytyczne Ministerstwa Oświaty. Świadectwo dojrzałości uprawniało do podjęcia pracy w zawodzie nauczycielskim, jak również do wstępu na wyższe uczelnie. W 1951 r. Ministerstwo Oświaty wprowadziło dyplom przodownika nauki i pracy społecznej w celu wyróżnienia absolwentów za wybitne postępy w nauce i aktywny udział w działalności społecznej⁸⁹.

Tabela 8

UCZNIOWIE LICEÓW PEDAGOGICZNYCH OTRZYMUJĄCY STYPENDIA

W LATACH 1955—1966

Lata	Ogółem	% w stosunku do ogólnej liczby uczniów	Lata	Ogółem	% w stosunku do ogólnej liczby uczniów
1955	30 290	61,7	1961	10 105	46,6
1956	32 014	65,5	1962	21 492	49,8
1957	29 993	65,9	1963	21 422	47,9
1958	22 090	55,8	1964	22 736	50,4
1959	19 469	52,0	1965	19 068	44,4
1960	10 030	48,9	1966	14 145	48,6

Źródło: B. Ratuś, Licea pedagogiczne w Polsce Ludowej, s. 200. Aneks XIV.

Problem racjonalnej gospodarki w zakresie zatrudnienia absolwentów zakładów kształcenia nauczycieli ustaliło Ministerstwo Oświaty w okólniku z 18 sierpnia 1947 r., który miał na celu zahamowanie odpływu absolwentów liceów pedagogicznych z zawodu nauczycielskiego ⁹⁰. Uregulowana też

⁸⁷    B. Ratuś, op. cit., s. 46.

⁸⁸    Tamże.

⁸⁹    Dz. Urz. Min. Ośw., 1951, nr 10, poz. 117. Przodownicy nau*i i pracy społecznej mieli prawo wstępu na wyższe uczelnie bez egzaminu wstępnego.

⁹⁰    Dz. Urz. Min. Ośw., 1947, nr 8, poz. 20.

50