1941125482

wójtowie delegowani zostali do Rygi/ ażeby tam głosować za połączeniem Estonii z Rzeszą Niemiecką, zabierają ze sobą zredagowane przez Patsa pismo opozycyjne, które wójt Wóru dzielnie odczytuje. Teraz następuje odwet ze strony Niemców. Dnia 11 czerwca 1918 r. zostaje główny organizator oporu K. Pats aresztowany i wysłany do Kurlandii, stąd zaś do obozu koncentracyjnego w Polsce, gdzie trzymany jest aż do upadku Niemiec w listopadzie 1918 r. Była to najcięższa próba dla Patsa. Miesiącami zmuszony był przebywać, prawie o głodzie w zapadłej chacie, bez możności skomunikowania się z krajem. Powróciwszy z niemieckiej niewoli do Tallinna, staje natychmiast na czele Tymczasowego Rządu Estońskiego i przystępuje do organizacji Państwa.

Kraj wówczas, pod koniec 1918 roku, znajdował się w rozpaczliwym położeniu, wojska okupacyjne opuszczały kraj, podczas gdy od strony Narwy zbliżali się bolszewicy. Tymczasem Rząd nie posiadał w dostatecznej ilości ani broni, ani żołnierzy, ani pieniędzy. W takich warunkach organizacja państwa i równoczesne prowadzenie walki z daleko silniejszym wrogiem wymagało od Tymczasowego Rządu nadludzkich wysiłków. K. Pats obejmuje wówczas, oprócz stanowiska premiera, również urząd ministra wojny i rozpoczyna swą pracę od organizowania siły zbrojnej. Tworzonej armii brak było wodza. Należało go wyszukać. Wybór Patsa pada na gen.

J. Laidoner'a, którego wzywa z Rosji i z Jego pomocą tworzy regularną armię estońską. Jako Głowa Państwa, ujął w swe ręce całą władzę, ogłosił przymusową mobilizację, zwrócił się do Finlandii i sojuszników o pomoc i doprowadził w krwawych walkach do uwolnienia kraju od bolszewików. Dnia 23 kwietnia 1919 r., gdy została zwołana na swe pierwsze posiedzenie Konstytuanta, premier był w stanie zakomunikować jej, że Państwo Estońskie jest utworzone, wróg wypędzony z kraju, utworzony parlament może spokojnie poświęcić się pracy ustawodawczej.

Minęło już 19 lat od czasu utworzenia Republiki Estońskiej. W ciągu tego czasu przeżyła Estonia niejedno. Rządy wielokrotnie się zmieniały. Ale Prezydentem Państwa naród estoński wybierał nieodmiennie K. Patsa. 8 razy piastował on już urząd prezydenta. Ile zaś razy sytuacja okazywała się dla kraju trudna i niebezpieczna, zwracano się zawsze do Patsa, składając władzę w Jego niezawodne ręce. Przywracał w krótkim czasie krajowi spokój — naród zaś potrafił zachęcić do dalszej pracy dla ojczyzny.

W ciągu ostatnich lat, gdy K. Pats kieruje losami państwa, kraj zdołał przełamać złą konjunkturę gospodarczą, nastąpił wyraźny dobrobyt we wszystkich dziedzinach życia, a po gorączkowych przejściach wewnętrzno-politycz-nych ostatnich lat nastąpił okres uspokojenia i politycznego pojednania.

P. E.

Towarzystwo Śpiewacze „Harfa” w Warszawie wita bratnie Towarzystwo „Tartu Meeslaulu Selts” w stolicy Polski.

„Hej! zabrzmij pieśni ty nasza, w jeden potężny ton!

Pieśni płyń hen w świata strony Echo nieś jak dzwon.

Lauluselts „Harfa” Varssavis tervitab vennalikku „Tartu Meeslaulu Seltsi” Po-ola pealinnas.

„Hei! Me vóimas laulu, kola iihishaalena!

Ule kóige ilma kaja Kella kólama”.

5