1999020491

188 KRONIKA

72.    Rzut oka na stosunki odpływu Prypeei. Prace Biura Melior. Polesia, t. II, z. 1. Brześć nad Bugiem, 1933.

73.    Hydrologiczny regime polskiego Polesia. Przegl. Geogr.. t. XIV. Warszawa, 1934.

74.    Postęp fal wezbrania w górnym biegu Wisły. Wiad. Służby Hydr., z. 3. Warszawa, 1936.

STEFAN CZARNOWSKI, urodził się w roku 1879 w Kroczowie, zmarł 29 grudnia 1937 roku w Warszawie. Studiował w Ecole pratique des hautes etudes w Paryżu. Był profesorem socjologii i historii kultury Uniwersytetu J. P. w Warszawie, członkiem korespondentem Akademii Umiejętności, a w roku 1923 sekretarzem Pol. T-wa Geograficznego. Prace naukowe Czarnowskiego, z dziedziny celtystyki, której był znakomitym znawcą i religiologii, stykały się nieraz z geografią. Nawet zawdzięczamy mu bezimiennie wydany w* roku 1919 „Skoroicidz niemiecko-polski miast i większych wsi Prus Książęcych, Królestwa, w. ks. Poznańskiego i Śląska, który w owym czasie oddał duże usługi nowo-powstałemu Wojskowemu Instytutowi Geograficznemu, gdzie zmarły pracował wtedy w randze kapitana.

ANASTAS ISZIRKOFF, pierwszy geograf bułgarski, urodzony w roku 1868, zmarł 6 kwietnia 1937 roku w Sofii. W roku 1892 wysłany został do Lipska na studia filologii słowiańskiej, gdyż uniwersytetu w ówczesnej Bułgarii jeszcze nie było. Tam zainteresował się wykładami R a t z 1 a, u którego też otrzymał doktorat z geografii w roku 1895. W roku następnym pogłębił swe studia w Berlinie i w roku 1898 powołany został w nowo-utworzonym uniwersytecie w Sofii na katedrę geografii i etnografii, którą zajmował do ostatnich lat życia. Działalności Iszirkoffa zawdzięcza Bułgaria pierwszych nauczycieli geografii z wykształceniem specjalnym, zarówno jak początki nauki geograficznej. Jego prace naukowe dotyczyły głównie bałkańskich spraw narodowościowych oraz geografii Bułgarii. Z pod jego pióra wyszła pierwsza geografia Bułgarii w roku 1910, tłumaczona zaraz na język rosyjski, a później i na inne. Wojny bałkańskie oraz wielka wojna skierowały go na tory geografii politycznej. Pod koniec swego życia w roku 1933 doczekał się Iszirkoff założenia Bułgarskiego Tow. Geograficznego, które poświęciło mu pierwszy tom swoich wydawnictw.

ALBERT HEIM zmarł 31 sierpnia 1937 roku w Zurychu, w 89 roku życia. Niezwykle utalentowany, już jako 25 letni młodzieniec został profesorem geologii w uniwersytecie zurychskim. W roku 1911 opuścił przedwcześnie katedrę, aby opracować wielką „Geologie der Schweiz” (1916—1923). Heim był głównym twórcą teorii kontrakcji; obliczywszy z długości fałdów zmniejszenie się szerokości Alp (o 120 km) i Jury, wytłumaczył powstanie tych gór przez ciśnienie boczne yMechanismus der Gebirgsbildung_y 1878). Zapoczątkował naukę o lodowcach (Hand-buch der Gletscherkunde, 1885). Opublikował przeszło 300 prac naukowych, a wśród nich wspaniałą monografię: Das Sdntisgebirge, 1905, do której rysunki sporządzał sam na kamieniu litograficznym. Wykonywując osobiście rysunki i mapy plastyczne, podniósł na wyżynę sztuki te pomocnicze środki naukowe. Jego epokowe prace mają też doniosłe znaczenie w geografii.

Charakterystyczne, że ten wielki tektonik walczył z teorią płaszczowinową, przeciwstawiają jej t. zw. podwójny fałd glarneńskP, ale w końcu uznał nową