Mieczysława Adrianek
LISTY JÓZEFA ŻUCHOWSKJEGO DO JOACHIMA LELEWELA1
I
Wilno, 8 stycznia 1825 r.
Wielmożny Mci Dobrodzieju! Względy, których doznawałem od WWMPana Dobrodzieja i rozkosz, jaką czułem słuchając historii, nie pozwalają mi i na chwilę zapomnieć o osobie Jego. Racz, WWMPan Dobrodziej łaskawie przyjąć moją odezwę i wierzyć, że jestem dla Niego z najgłębszym uszanowaniem i największym uwielbieniem, jakie tylko mieć można dla Męża rozległej nauki, niepospolitego talentu i rzadkiej zacności.
WWMPana Dobrodzieja najniższy sługa Józef Żuchowski
II
Szczebrzeszyn, 5 marca 1826 r.
Wielmożny Md Dobrodzieju! Dowiedziałem się z listu WWMPana Dobrodzieja pisanego do Kiewlicza1, że wydałeś mapy2 niektórych krajów starożytnych pośpieszam więc z prośbą do WWMPana Dobrodzieja, abyś po kilkanaście egzemplarzy wspomnianych map raczył przesłać do Szczebrzeszyna przez jaką zręczność, którą Ordyniec3 w pałacu łatwo znaleźć może. Spodziewam się, że natychmiast zostaną rozkupione, ponieważ jest wielu uczniów biorących się z ochotą do historii, wreszcie w tym półroczu podług przepisów Komisji4 mam przechodzić w kJasie IV jeografię znaczniejszych w starożytności krajów.
Biblioteka Jagiellońska, rps 4435. 20 listów J. Żuchowskiego do J. I^elewela z lat 1825—1830^
1 Stanisław Kiewlicz (1803-1879). W latach 1820-1824 studiował na Uniwersytede Wileńskim. Był ulubionym uczniem Joachima Lelewela. W latach 1825-1848 uczył w szkole im. Zamoyskich w Szczebrzeszynie, po czym przeniósł się do Warszawy, gdzie zajmował się wychowaniem synów Andrzeja Zamoyskiego. W latach 1854-1862 był inspektorem, później dyrektorem Instytutu Szlacheckiego w Warszawie, a następnie nauczycielem języka polskiego i łacińskiego w klasie przygotowawczej Szkoły Głównej Warszawskiej.
2 Atlas do historii i geografii starożytnej wydał Joachim Lelewel w Warszawie w r. 1828. Pojedyncze mapy mógł opublikować jeszcze przed r. 1826, brak jest o tym wiadomości.
3 Jan Kazimierz Romuald Ordyniec (1797-1863), redaktor, krytyk literacki, działacz emigracyjny. Urodzony na Wołyniu uczył się w Liceum Krzemienickim, potem studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Wileńskiego, który ukończył w r. 1824. Przez rok pracował jako nauczydel w Winnicy, po czym przeniósł się do Warszawy'. Był bibliotekarzem Stanisława Zamoyskiego i nauczycielem jego syna. W latach 1828-1831 pełnił funkcję dyrektora drukarni Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W lipcu 1826 r. odkupiwszy od Michała Podczaszyńskiego „Dziennik Warszawski” redagował go do końca 1829 r. a następnie kontynuację „Dziennika” - „Dekameron Polski”. Wieloletnią jego przyjaźnią szczycił się Józef Żuchowski.
4 Komisja Rządowa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego - najwyższa magistratura oświatowa w Królestwie Polskim w latach 1815-1830.