t
JAN DĄBROWSKI
z nami trzema stanie. Dzisiaj jeszcze prosiła tak mnie na wszystko, bym nie szedł w pole i jak mówiła nie tyle dla siebie samej, ale dla Stefy. Nie chcę się o tym rozpisywać, ani o tym ile i jakich myśli przeszło mi przez głowę przez te dni, zanim zdecydowałem się ostatecznie choć na razie tu pozostać. Staram się tych rzeczy tu nie dotykać, ale myślą ciągle jestem przy Tobie i z tą myślą piszę tu każde słowo.
Zacząłem pracę w biurze prasowym. Mam referować rzeczy węgierskie. Roboty dość dużo. Dzisiaj czytałem Kurjer Warszawski (rzecz nadzwyczajna, bo żadne dzienniki, nawet z Niemiec nie dochodzą) z 15.VIII. z manifestem w. ks. Mikołaja do Polaków, Grunwald, zrośnięcie się Polski rozszarpanej przed 150 laty etc. Nic ciekawego. Ekspediujemy to do dzienników niemieckich, bo przez, to idzie nasza sprawa w górę. Za to mniej mi się podoba „słowiański” nastrój Kur jera i głoszenie rzekomych zwycięstw serbskich, bez podania miejsca, daty etc. W porównaniu z tern informacje austriackie i niemieckie są daleko wiarogodniejsze. Nastrój ludności mamy również dobry. Wszyscy idą przeciw Rosji, o żadnym słowianofil-stwie nikomu się nie śni, chyba ruskim moskalofilom, których masami wywożą do Austrii. Wojsko spokojne; przez Kraków przewinęło się go tysiące, a nigdzie nie widziałem już nie nadużyć, ale nawet pijanego żołnierza. Idą ubrani w kwiaty, zwłaszcza polskie pułki, z obrazami Matki Boskiej na czele; obsypują ich podarunkami. Wszyscy wierzą święcie, że Rosja musi być pobita.
Ulanowski 16 pędzi mnie ustawicznie do pracy nad ekspedycją węgierską i tłumaczy, że nic po mnie na wojnie. Nawet Tokarzowi17 powiedział orację na mój temat. Sądzę, że chodzi tu o to, żem potrzeby w Akademii, ale z drugiej strony do Legionów 18 nie przyj-
18 Bolesław Ulanowski (1860—1919), historyk prawa, profesor U.J., w latach 1903— 1919 sekretarz generalny A.U.
łT Wacław Tokarz (1873—1937), historyk, profesor U.J., sympatyk „Zarzewia”, w r. 1914 działacz P.O.N., od grudnia 1914 r. członek N.K.N. i zastępca szefa Departamentu Wojskowego, w latach 1915—1917 żołnierz Legionów, później profesor Uniwersytetu Warszawskiego i szef Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawni-czego.
ł* Legiony Polskie, powołane 16 VIII 1914 r. polskie oddziały wojskowe działające po stronie Austrii i Niemiec, pod zwierzchnictwem politycznym N.K.N., kierującym nimi przez swój Departament Wojskowy. Powstały głównie z członków „Strzelca”, „Związku Strzeleckiego”, „Polskich Drużyn Strzeleckich”, „Drużyn Bartoszowych” i „Sokoła”. Początkowo utworzono dwa legiony: w Krakowie Za-
1193
9 - ZNAK