2251772390

METODYKA OPRACOWANIA ZASAD GROMADZENIA ZBIORÓW 147

PRZEPISY AMERYKAŃSKICH STOWARZYSZEŃ BIBLIOTEKARSKICH

W większości opracowywanych obecnie w bibliotekach amerykańskich zasad gromadzenia, charakterystyka zbiorów przeprowadzana jest według reguł metodycznych znanych pod nazwą Conspectus¹⁵.

Prace nad tymi regułami rozpoczęto w 1974 r. Z inicjatywy stowarzyszonych w Grupie Bibliotek Naukowych (Research Library Group — RLG) czterech bibliotek — uniwersytetów: Columbia, Harvarda i Yale oraz Biblioteki Publicznej w Nowym Jorku — zorganizowano sympozjum, którego celem było porównanie polityki gromadzenia, a w dalszej perspektywie znalezienie dróg współpracy w tym zakresie¹⁶. W 1978 r. do grupy inicjatywnej dołączyło pięć kolejnych bibliotek: Biblioteka Kongresu oraz biblioteki uniwersytetów: Cornell, Chicago, Princeton i Stanforda. Postanowiono dokonać podziału zadań w zakresie gromadzenia w skali kraju, gdyż — jak podkreślał w swych wystąpieniach J. Finzi z Biblioteki Kongresu — żadna książnica nie może sobie obecnie pozwolić na zbieranie całej światowej produkcji wydawniczej¹⁷. Aby osiągnąć zamierzony cel, biblioteki musiały przede wszystkim przedstawić dokładną charakterystykę swoich księgozbiorów. Temu właśnie zadaniu miał służyć Conspectus i taką również nazwę przyjęto dla tworzonej bazy danych dostępnej Online.

Conspectus ustala metodę opisu stopnia kompletności gromadzenia, przy czym metoda ta pozwala na wskazanie zarówno stopnia kompletności istniejącego zbioru, jak i bieżącego gromadzenia (aktualnych starań o pozyskanie materiałów), a także pożądanego stopnia kompletności zbioru (tzn. takiego, który w pełni zaspokajałby potrzeby użytkowników). Opracowany pierwotnie jako instrument oszacowania już istniejących zbiorów danej biblioteki, następnie — po dodaniu wskaźnika pożądanego stopnia kompletności zbioru — Conspectus stał się podstawą konstrukcji zasad w wielu bibliotekach.

Postępując zgodnie z zaleceniami Conspectusa, zbiory poszczególnych bibliotek charakteryzuje się według reprezentowanych w nich dziedzin wiedzy. Dziedzinom przyporządkowuje się symbole klasyfikacji (Biblioteki Kongresu lub Dewey’a). W kilkustopniowej skali (podanej niżej) określa się, ile i jakie typy dokumentów gromadzi się w obrębie danej dziedziny (stopień kompletności). Kolejne stopnie kompletności — od minimalnego, poprzez naukowy, aż do pełnego — obejmują dokumenty o coraz szerszym zasięgu formal-no-wydawniczym i językowym.

Charakterystykę zbiorów za pomocą omawianej tu metody stosuje obecnie wiele bibliotek amerykańskich, również nie zrzeszonych w RLG. Na szczeblu ponadstanowym widoczna jest ekspansja programu The North American Collection Inventory Project, dążącego do opracowania i połączenia online wykazu dziedzin reprezentowanych we wszystkich bibliotekach naukowych

¹³ The RLG Conspectus on-line: users manuał. Stanford 1982.

¹⁶    A. W. Fcrguson, J. Grani, J. S. RuUlcin: 7he RLG conspectus: its uses and benefits. College and Research Libraries” 1988 Vol. 49 nr 3 ł 198.

¹⁷    Tamże. *. 198.