242074173

Rudolf Ochman

GÓRNICTWO W ę G L O * E

Górnictwo węglowe zapoćzątkoweno u nas mniej wi|eej

przed 230 laty. Znane już było wcześniej w Anglii oraz w Polsce

/ /

w okolicach: Wałbrzycha i na Górnym Śląsku w okolicach Rudy i

s

Murcek. Wędrowni terminatorzy kowalscy pochodzący ze Słaska

Cieszyńskiego w swoich wędrówkach po świec' - , na tzw. wandrze,

zapoznali się jeszcze dawniej z używaniem węgla kamiennegg w

*

hutach i kuźniach. Legenda o znalezieni u węgla w Ostrawie g>osi

iż pierwszym użytkownikiem¹ węgla był kowal Js.n Kri ty czka z

Polskiej Ostrawy, który w roku.1763 w dolinie zwanej Burnia.

odkrył węgiel, który wypróbował w palenisku, swej kuźni. Przy

późniejszych próbach jakości ostrawskiego w 1gla wykonywanych

* ' , przy współudziale gormist*⁵#*? iLutza, okazało sie, iz biorący

udział w próbach jakości kowal karwinski, używał już dawniej

do swych potrzeb węgla odkrytego w zboczu karwińskiego pagórka

/prawdopodobnie tzw. Kamieńszczoka/ przed piętnastu laty, tza.

około roku 1750.

W Orłowej odkryto węgiel równie?: przypadkiem przy kopaniu studni w 1817 roku, gdzie nastapii rownieu pierwszy wy* buch metanu. Wiadro i całe urządzenie wyciągowe, tzw. rympo^, zostały wyrzucone na powierzchnię i zawisły na gałęziach «£>ok rosnącego dębu. Te pierwsza kopalnie Celowej nazwano "Pod

To niebezpieczne dla życia kopanie studni - szybików i sztolni_} które z powodzi deszczów ulegały często zawałom^

wybuchy gazów, stwarzało pomiędzy robotnikami nowego zawodu *

górniczego pewną odręhnosc i -solidarnośći W odróżnieniu od innych robotników pańszczyźnianych przysługiwały im pewne prawą, co. stworzyło dumę zawodową. Niewytłumaczalne dla ówczesnych górników tąpnięcia górotworu, bulgocące gazy w podziemnych wodach odciekowych, świecące pro^łchno zbutwiałych stempli górniczych stały sią podstawą do rodnych loguni, bajan o duchach podziemnych, o. rożnych Pusteckich, Fontannach, Starych Klimkach Starym Sośnie itp. Szczególnie dawniej kiedy w porze jęsianno--zimowej urządzano tzw., p^ie^ćFki szkubacz’-!, opowiadano raźne stare legendyi opowieści. Górnicy uczestnicy prządek.i szkuba-czek bajali o swoich podziemnych duchach, które rzekomo miały ich ostrzegać przed grożącym niebezpieczeństwem, a niektóre^ z niob jak pietwałdzki Klimek, bywały nawet Kamratami górników,