244277898

Polska wersja metody posiada zadawalające wskaźniki psychometryczne. Rzetelność mierzona współczynnikiem a-Cronbacha wynosi: dla wielowymiarowej struktury religijności od 0,942 (centralność) do 0,645 (duchowość New Age); dla emocjonalnego kontekstu doświadczenia religijnego od 0,942 (pozytywne uczucia) do 0,525 (poczucie winy); dla treściowej struktury relacji z Bogiem od 0,916 (doświadczenie wsparcia od Boga) do 0,713 (poczucie winy).²⁰

Skala Przekonań Postkrytycznych (PCBS) D. Hutsebauta

Teoretycznym kontekstem do skonstruowania Skali Przekonań Postkrytycznych jest Wulffa koncepcja religijnych stylów poznawczych.²¹ Wulff opisał możliwe sposoby myślenia religijnego w przestrzeni dwuwymiarowej, w której pierwszy wymiar odpowiada włączaniu vs wyłączaniu transcendencji, drugi - postawie literalnej vs symbolicznej. Dymensje dzielą przestrzeń na cztery kwadraty, opisujące potencjalne religijne style poznawcze: literalna afirmacja, literalne odrzucenie, symboliczne odrzucenie i symboliczna afirmacja. Zostały one zoperacjonalizowane w skali PCBS jako ortodoksja, krytyka zewnętrzna, historyczny relatywizm i wtórna naiwność.²²

Metoda składa się z 33 pozycji, po 8 w skalach ortodoksji, historycznego relatywizmu i wtórnej naiwności oraz 9 w krytyce zewnętrznej. Polska adaptacja metody posiada zadawalające wskaźniki psychometryczne. Rzetelność mierzona współczynnikiem a-Cronbacha wynosi dla skali ortodoksji a=0,71, krytyki zewnętrznej a=0,87, relatywizmu a=0,72 i wtórnej naiwności a=0,69. Autorami polskiej adaptacji metody są R.P. Bartczuk, M.P. Wiechetek i B. Zarzycka.²³.

²⁰ B. Zarzycka, Test Struktury Religijności S. Hubera. Maszynopis przygotowywany do druku.

²¹ D.M. Wulff, Psychology of religion: classic and contemporary views. New York 1991. D.M. Wolff,

Psychologia religii. Klasyczna i współczesna. Warszawa 1999.

²² D. Hutsebaut, Post-critical belief A new approach to the religious attitude problem, w: “Journal of Empirical

Theology”, 9(1996), s. 48-66. D. Hutsebaut, Identity statuses, ego integration, God representation and religious cognitive styles, w: “Journal of Empirical Theology”, 10(1997), s. 39-54. J.R.J. Fontaine, B. Duriez, P. Luyten, D. Hutsebaut. The internal structure of the Post-Critical Belief Scalę, “Personality and Individual Differences”, 35(2003), s. 501-518.

²³ R.P. Bartczuk, M.P. Wiechetek, B. Zarzycka, Polska Adaptacja Skali Przekonań Postkrytycznych. Maszynopis

przygotowywany do druku.