ELŻBIETA DOMARECKA-MALINOWSKA
dziecka do dotykania przedmiotów o różnej fakturze i wielkości, chwytanie i manipulowanie przedmiotami;
- stymulację słuchową, jak np. opukiwanie uszu, szeptanie do ucha, masaż z towarzyszącymi dzwoneczkami, słuchanie muzyki;
- stymulacje wzrokową poprzez kierowaną obserwację, odnajdywanie i podnoszenie przedmiotu rzucanego na podłogę lub np. szukanie ukrytej nagrody;
- rozwijanie komunikowania się, m.in. uwrażliwianie na głos poprzez mówienie do dziecka ze zmienną głośnością, prowokowanie do wydawania dźwięków, uczenie reagowania na polecenia, rozpoznawanie swojego imienia;
- uczenie samodzielności, np. samodzielnego jedzenia, zakładania butów, mycia rąk, w miarę samodzielnego ubierania się itp. (Miecznik 2000).
Zajęcia terapeutyczne prowadzone były przez 5 dni w tygodniu, w stałych godzinach między 8:00 a 12:00, głównie w salach przeznaczonych do zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, ale także w Sali Doświadczania Świata, w pokojach mieszkalnych dzieci, podczas spacerów i wycieczek.
Podczas realizacji programu stosowane były różne metody pracy rewalidacyjnej. Najczęściej stosowane były trzy metody - Ruchu Rozwijającego W. Sher-borne, Programy Aktywności Knillów, Stymulacji Polisensorycznej według pór roku.
Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne jest często wykorzystywana w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi. Cechą charakterystyczną tej metody jest m.in. rozwijanie świadomości własnego ciała i nawiązywanie kontaktu z osobą towarzyszącą (Bogdanowicz 2004). Ćwiczenia metodą W. Sherborne dają poczucie bezpieczeństwa oraz zaufania do siebie i do innych. Wykonywane w grupach budują więzi interpersonalne. Im więcej zajęć, tym lepsze są efekty, im grupa bardziej zaawansowana, tym więcej widocznych sukcesów. Oprócz doskonałej zabawy, zajęcia te dają chwilę odprężenia, są czynnikiem w rozładowaniu wszelkich napięć.
Programy Aktywności M. i Ch. Knillów (1997) również mają zastosowanie, gdy napotykamy na zaburzony obraz własnego ciała oraz gdy dzieci nie kontrolują swoich ruchów i mają poważne problemy w komunikacji. Metodę tę wykorzystuje się m.in. przy nawiązywaniu kontaktu z dzieckiem, rozbudzaniu aktywności, rozwijaniu poczucia tożsamości. W terapii dzieci głęboko upośledzonych umysłowo najczęściej ma zastosowanie ok. 8 minutowy Program Wprowadzający (kołysanie, wymachiwanie rąk, pocieranie dłońmi, klaskanie, głaskanie głowy, głaskanie brzucha i relaksacja).
Metoda porannego kręgu, czyli Stymulacji Polisensorycznej według pór roku (Kielin 2002), opiera się na doznaniach zmysłowych ze świata przyrody - kolorów, zapachów, smaków, wrażeń dotykowych i termicznych. Najczęściej stosowana jest jako wprowadzenie do dalszych zajęć. Metoda ta pomaga również w nawiązywaniu kontaktu terapeuty z dzieckiem, a także ułatwia komunikację między uczniami w grupie.
Pedagodzy prowadzący grupy rewalidacyjno-wychowawcze korzystali również z metody integracji sensorycznej według Delacato, który jako jeden z pierwszych zaproponował nową metodę pomocy dzieciom z nadwrażliwością
96
SZKOŁA SPECJALNA 2/2005