2910489914

205

BADANIA CZYTELNICTWA

studia. Dlatego np. w bibliotekach radzieckich „karta czytelnika" z zapiskami o wypożyczonych książkach nie jest tylko instrumentem kontroli wypożyczeń, lecz służy pracom pedagogicznym i badawczym biblioteki; gromadzi się i bada karty zawierające historię rozwoju zainteresowań wybijających się czytelników.

5. Badania na podstawie materiałów pamiętnikarskich oraz metodą wywiadów i ankiet (nie masowych) roli książki i prasy w uświadomieniu klasowym i emancypacji kulturalnej bezrolnych, małorolnych, robotników nie kwalifikowanych, kwalifikowanych etc.

(Z badań tego typu zacytuję pracę Romany Miller Książka i robotnik. Wiedza i Życie r. 1948 z. 1—2, 3).

Badania ewolucji upodobań i zamiłowań określonych grup czytelników pod wpływem przemian polityczno - gospodarczych.

Ostatnia grupa zagadnień, bodaj najtrudniejsza, kwalifikuje się do podjęcia przez zakłady uniwersyteckie.

I tu przechodzę do zagadnienia: kto powinien przeprowadzać prace badawcze. Postulat łączenia działalności badawczej z potrzebami życia każe związać jak najściślej prace badawcze z placówkami bibliotecznymi i kulturalno - oświatowymi, nie zamykać się w świecie wyimaginowanych „przeciętnych". Z drugiej strony utrzymanie wysokiego poziomu naukowego badań, odkrywczego stosunku do zagadnień, często zatracanego przez pracowników o nachyleniu praktycznym, wciągniętych w tryb rutyny codziennych spraw, wymaga prowadzenia badań w ośrodkach naukowych, pozabibliotecznych.

Wydaje się, że obu postulatom odpowie taki mniej więcej podział ról i zadań:

1.    Zainteresowanie niektórych katedr i zakładów psychologii, bibliologii i nauk społecznych sprawą teoretycznych badań czytelnictwa, w oparciu o rozwój i metody marksizmu - leninizmu, planowy podział zagadnień między poszczególne katedry i zakłady.

2.    Nastawienie bibliotek wojewódzkich i wielkomiejskich do zbierania i opracowywania materiałów dla badań służących potrzebom praktyki, zapewnienie poszczególnym bibliotekom wojewódzkim i wielkomiejskim pracowników zainteresowanych badaniami czytelnictwa i przygotowanych do ich prowadzenia. '