2918586893

119

rola prasy lokalnej...

w nowych sytuacjach, mobilizacji w przekształcaniu lokalnej rzeczywistości.

Uczestnictwo w przyszłości to kształtowanie społeczeństwa wiedzy, „społeczeństwa, które stykając się ciągle z nowymi wyzwaniami, staje się bardziej otwarte, twórcze, lepiej wykształcone, bardziej świadome swych możliwości”⁶⁰. W warunkach demokracji szczególnym aspektem uczestnictwa w przyszłości jest niewątpliwie działanie na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Jego istotę stanowi aktywność członków. Aktywność tę pojmuje się w różny sposób⁶¹. Stanisław Michalczyk wskazuje na istnienie dwóch kanałów osiągania społeczeństwa obywatelskiego: formalnoprawnego (istnienia odgórnych, prawnych gwarancji wpływu obywateli na procesy lokalne) i wolicjonalno-spontanicznego (oddolnego), polegającego na chęci uczestniczenia w tych procesach, wymagającego komunikacji, bez której oddala się idea lokalnego społeczeństwa obywatelskiego⁶². Z perspektywy uczestnictwa najistotniejszy wydaje się wymiar oddolny. Wskazywane ułomności społeczeństwa, takie jak mała aktywność społeczna i niski poziom debaty publicznej na szerszą skalę przemóc mogą właśnie media lokalne⁶³.

Pierwszym krokiem jest oczywiście rzetelna informacja. Zasadniczą kwestią jest również właściwa współpraca mediów z władzami samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi. Media odgrywają bardzo istotną rolę w mobilizacji grup lobbystycznych, „tworzeniu consensusu władz, grup znaczących, liderów spośród mieszkańców oraz samorządu”⁶⁴, jak i w ostatniej fazie działania: „praktycznej realizacji przyjętych rozwiązań”⁶⁵.

⁶⁰    M. S m o 1 c ń: Przemysł kultury. Wpływ na rozwój miast, Kraków 2003, s. 59.

⁶¹    Bywa, że analizy stanu społeczeństwa obywatelskiego pomijają całkowicie problematyką mediów lokalnych, podkreślając jedynie znaczenie mediów publicznych lub ograniczając kwestie demokracji obywatelskiej do bezpośredniej relacji między obywatelami i władzą. Podkreśla się najczęściej polityczny wymiar obywatelskiej partycypacji (zainteresowanie sprawami publicznymi, udział w wyborach) lub wskazuje rolę społecznej działalności obywateli: przynależność do stowarzyszeń i organizacji pozarządowych (tzw. NGO - non government organizations) i podejmowane w ich ramach działania, uznając niekiedy liczbę organizacji pozarządowych za wskaźnik rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. M. M a r o d y: Przemiany więzi społecznych i ich konsekwencje dla sfery publicznej [w:] M. M a -rody (red.:) Zmiana czy stagnacja? Społeczeństwo polskie po czternastu latach transformacji, Warszawa 2004, s. 227. Zwraca się uwagę, iż także wymiar ekonomiczny (rozwój gospodarki rynkowej, kapitału ekonomicznego i finansowego) przesłania niekiedy pozostałe przejawy „obywatclskości” w społeczeństwie. B. Jałowiecki, M. S. Szczepański: Rozwój lokalny i regionalny w perspektywie socjologicznej. Tychy 2002, s. 65.

⁶²    S. M i c h a 1 c z y k: Media lokalne w systemie komunikowania. Współczesne tendencje i uwarunkowania rozwojowe, Katowice 2000, s. 50.

⁶³    „Trudno jest mówić o właściwym rozwoju demokracji lokalnej bez jawności życia politycznego i gospodarczego w obrębie społeczności (np. gminy), bez wymiany poglądów i opinii, bez możliwości formułowania oraz publicznego wyrażania krytyki działań lokalnego establishmentu, bez możliwości publicznego formułowania i dyskutowania programów rozwojowych. Jawny i publiczny obieg informacji w tym względzie powinien zachęcać do uczestnictwa w tym procesie jak najszersze grupy zamieszkałe na danym obszarze”. Ibidem, s. 43-44.

⁶⁴    W. M i s i a k: Współczesne koncepcje teoretyczne w socjologii miasta, [w:] W. M i s z t a 1, J. S t y k (red.): Stare i nowe struktury społeczne, t. III, Czynniki miastotwórczc w okresach wielkich zmian społecznych, Lublin 2002, s. 31-34.

⁶⁵    Ibidem.