2918586962

57

językowy obraz świata a medialny obraz świata

Nic dziwnego, że wprowadzanie rzeczywistości do języka w sposób inny, niż ten, jaki język sugeruje, prowadzi do udaremnienia komunikacji.

Ale co zamiast komunikacji otrzymujemy za pośrednictwem środków masowego przekazu? Odpowiedzią mogą być przykłady informacji radiowych, które rzetelnie starają się realizować podstawowy wyróżnik tego gatunku wypowiedzi dziennikarskiej, czyli obiektywizm:

Od północy obowiązuje cisza przed jutrzejszymi wyborami prezydenckimi, potrwa do godziny 20.00 jutro, czyli do czasu zakończenia głosowania. Podczas ciszy wyborczej obowiązuje całkowity zakaz prowadzenia kampanii, rozwieszania plakatów, organizowania wieców czy manifestacji. Podczas ciszy nie wolno także publikować wyników sondaży opinii publicznej dotyczących wyborów.

W katastrofie samolotu meksykańskich linii lotniczych zginęło co najmniej 6 osób, a rannych jest 11. Samolot DC-9 z 83 osobami na pokładzie podczas lądowania w północnym Meksyku zjechał z pasa lotniska i wpadł na budynki mieszkalne oraz samochody. Prawdopodobnie przyczyną katastrofy był ulewny deszcz. Wśród ofiar śmiertelnych nie ma pasażerów samolotu, zginęły osoby, w które maszyna uderzyła na ziemi.

W zachodniej Japonii zanotowano wtórne wstrząsy sejsmiczne po wczorajszym trzęsieniu ziemi. Liczba rannych w wyniku wczorajszych wstrząsów wzrosła do 106. W wyniku trzęsienia o sile 7,3 stopnia w skali Richtera uszkodzonych zostało 1700 domów. (Program III PR)

Związek z językowym obrazem świata ogranicza się tutaj do faktu, że aktem nominacji wyróżniono te a nie inne fragmenty rzeczywistości. Widzimy jednak wysiłki nadawcy, który stara się zneutralizować przejawy wszelkiego wartościowania, a właściwie zneutralizować swoją (jako jednostki i jako przedstawiciela jakiejś grupy) obecność. JOS umożliwia komunikację, a zatem jego ignorowanie dowodzi, że informacja tak naprawdę nie zawsze jest komunikacją.

W tym miejscu powraca pytanie o istnienie medialnego obrazu świata i jego stosunek do językowego obrazu świata. Oczywiście świadomość pewnej odmienności świata przedstawianego w mediach może być rozpatrywana w kontekście manipulacji samą informacją. Rzeczywiście trudno się nie zgodzić z opinią Ryszarda Kapuścińskiego: „Dawniej czerpał on [człowiek - DKF i PN] wiedzę o świecie z własnego doświadczenia, z opowiadań najbliższych bądź druków. Ale do tej tradycyjnej, niemal namacalnie sprawdzalnej rzeczywistości przybyła mu teraz, w dobie przekazu elektronicznego, rzeczywistość druga, równoległa kreowana przez media. Nastąpiło podwojenie historii: jedna - to ta, która gdzieś tam się dzieje, druga - która jest tuż obok, którą mam przed oczyma. W dodatku ta kreowana rzeczywistość staje się - na skutek łatwiejszej dostępności - jedyną jaką znamy, wyłączną. Rzeczywistość kreowana jest jednak zdradzieckim owocem selekcji, manipulacji, mylącego skrótu. Wydarzenie, które trwało kilka godzin, musimy’pokazać w kilka sekund. I wszyscy stajemy się ofiarami decyzji, według jakiego kryterium wybór będzie dokonany” [Kapuściński 2002: 30],

Jednak zmiany w interpretacji świata dokonywane w mediach nie odnoszą się jedynie do „selekcji, manipulacji i mylącego skrótu”, jak sugeruje