2964938786

230 Z PRZESZŁOŚCI UNIWERSYTETU KRAKOWSKIEGO-

ze wszystkich w ogólności szydził sobie świętości, obrzędów i zwyczajów katolickich ^J, biskupem zostać chełmskim, mógł taki ateusz i symonista jak Zebrzydowski, do niedawna biskup kamieniecki, z urodzenia pan całą gębą, nazywany przez współczesnych ^{1 2 3} „bestyą, człekiem niezdatnym, łgarzem i kwaśnym**, kupie sobie u Bony

0    wiele intratniejsze biskupstwo włocławsko-kujawskie⁴, mógł biskupstwo poznańskie otrzymać znany powszechnie chciwiec cudzego mienia i grosza, Izdbienski⁵, płockie zaś zwykłego pokroju przekupień i lichwiarz, Noskowski⁶, mógł na prymasowskim stolcu arcybiskupim zasiąść zleni wiały sybaryta Dzierzgowsld^{7 8 9}, a żaden z nich o dobro i utrzymanie katolicyzmu ani się nie troszczył, dlaczegóż biskupem kamienieckim nie miał zostać przyjaciel od serca biskupa Zebrzydowskiego, obrotny i sprytny, a do tego dr. św.

ł

teologii, Bożogrobiec miechowski ? Ze w przekonaniach i poglądach swoich, z którymi wcale się nie taił, otwartym był akatolikiem,

1    cóż to znaczyć mogło ? Sponiewierany po kilkakroc przez możnych oligarchów majestat królewski stal już jakby bezwładny wobec wrogich kościołowi nowych prądów religijnych i wobec wzmagającego się z dniem każdym coraz bardziej warcholstwa szlacheckiego, Stolicy apostolskiej w dalekim gdzieś tam Rzymie czembądź już można było zaćmie oczy, na usłużnego zaś o. Altipolitę z Wyszogrodu mogła przecież wszechwładna Bona liczyć na pewne, że w radzie koronnej, jako biskup i senator, zawsze i we wszystkiem bezwarunkowo po jej stać będzie stronie i za jej pójdzie skinieniem ^s.

Jeden zatem z nowych naszych krakowskiej promocyi drów św. teologii zaledwie już — jak widzimy — po upływie trzechle-cia, do czego niewątpliwie i tytuł doktorski bardzo był mu pomocny, aż mitry dostąpił biskupiej! Czegoś podobnego naturalnie

stwo

1

   L. c., I 483 nr. 84G.

2

   „atheus nulliusąue religionis ac fidek, 1. c., I 481.

3

   Niemcewicz, Zbiór pamiętników, IV 38 i nn.

4

   Wyrzucała mu to później sama Bona: „Ty! ty! coś kupił biskup-, na co jej — jak wiadomo — odparł: „Iż przedajne było¹¹.

5

   i ⁶ Acta histor., I 482.

6

⁷    L. c., I 479 i n.

7

⁸    Dopiero pod koniec życia (f r. 1563), gdy Bony już nie stało, zmie

8

nił trochę i tryb życia i sposób myślenia. Rolle, Zameczki podolskie, II

9

156 i n.