Z WYSTAWY PARYSKIEJ. 247
zwłaszcza Stanów Zjednoczonych mnóstwo nowych i oryginalnych wymysłów, uderzających swą praktycznością.
Jest jeszcze w tych pałacach przemysłu Austrya, choc skąpo i od niechcenia przedstawiona, jest Holandya, Dania, Grecya, nawet Serbia, jest i San Marino,.. A czy na tem koniec? — Gdzież tam! to dopiero połowa. Oprócz tych wielkich pałaców, mnóstwo mniejszych gmachów i kiosków ciągnie się, jak powiedziałem, po dwóch brzegach placu Marsowego aż do Sekwany i dalej aż do placu Inwalidów. Każdy z nich uderza odrębną strukturą, w guście kraju, który go wystawił, lub osobliwego przedmiotu, który się w nim ukazuje. Stąd powstaje malowniczy i romantyczny las architektur. Kilka państw azyatyckich nie zbudowało osobnych pawilonów, bo znalazły jeszcze miejsce na skrawku głównego pałacu Industryi: tak Persya ze swemi niezrównanymi dywanami, Japonia z tem buj nem życiem pochwyconem w lot z natury i rozrzuconem z taką świeżością i gustem po porcelanach, bronzach, złocie, po meblach i sprzętach wszelkiego rodzaju. Ani Japonia, ani Persya, nie boją się zbliżenia do żadnego z europejskich przemysłów. Tuż obok Egipt ma swój ciekawy bazar. Jest nawet odtworzona cała ulica Kairu, podobno bardzo wiernie. Dalej Pałac Marokański, pawilony Siamu, Chin, Indyi, każdy w eleganckim i kapryśnym stylu swego narodu, wypełniony okazami mrówczej pracy i delikatnego smaku tych ludów. Gmachy nowożytnych państw amerykańskich: Guatemali, Paraguaju, San Domingo, Chili, Boliwii, Wenezueli i t. p. przedstawiają oryginalne, przeważnie surowe produkta: kruszce, tkaniny, florę i faunę zasuszoną i wypchaną, portrety swych zasłużonych mężów. .. nic dla parady. Widać, że te kraje z ziemi wyrastają, pełne soków żywotnych i zamiłowane w zdrowej pracy. Ciężki pałac meksykański zbudowany jest podług szczątków ponurej architektury Azteków, Pałac republiki Argentyńskiej odznacza się wielkością rozmiarów i lekkością stylu, a wewnątrz płodami już wyżej ucywilizowanymi.
Za tymi pałacami, tuż nad brzegiem Sekwany, spotykamy tak zwaną „Historyę mieszkań ludzkich^, tj. szereg budowli przedstawiających typy mieszkania w różnych epokach i cywilizacyach, od jaskini w skale i szałasu z gałęzi, aż do wieży Eiflela, która ma być ostatniem słowem dzisiejszej architektury. Kilka z tych