2964938866

UBIORY PROFESORÓW I UCZYIÓW. 29

profesorów i na uczniów pewne obowiązki, przepisane dla stanu duchownego. Jeden z nich dotyczył ubiorów.

Dziś i profesorowie i uczniowie uniwersytetów ubierają się według woli i upodobania. W średnich wiekach było inaczej. Wszystko co do uniwersytetu należało, miało przepisany odrębny ubiór, ubiór duchowny, vestitus clericalis. Widocznie nie należy w tem wyrażeniu szukać szat obrzędowych, wdziewanych przez kler do służby Bożej w kościele, owszem li tylko owych zwierzchnich ubiorów, które duchowni i to księża niższej kategoryi poza kościołem nosili, a przynajmniej nosie byli powinni. Dodać też należy, że przepisy o ubiorach dotyczyły w pierwszej linii świecką częśc profesorów i uczniów; ci bowiem , którzy mieli święcenia kapłańskie, zobowiązani byli do noszenia ubiorów duchownych już na mocy przepisów przez Kościół wydanych.

Zachodzi teraz pytanie, czy świeccy profesorowie i uczniowie mieli nosie ubiory całkiem podobne do ubiorów swych duchownych kolegów, czy też coś podobnego. Dla braku odpowiednich i dostatecznych materyałów nie można w tym względzie dojść do całkiem pewnych wyników, któreby moźua postawie jako ogólną cechę dla wszystkich uniwersytetów. Biorąc jednak pod rozwagę ustawy o ubiorach wielkiej liczby uniwersytetów niemieckich, a przede-wszystkiem wiedeńskiego, oraz dotyczące ustawy naszego uniwersytetu, można stanowczo orzec, że ustawodawcy pragną, aby świecka częśc poddanych tychże uniwersytetów nosiła ubiór ile możności podobny do duchownego, a w każdym razie poważny, przyzwoity (decens).

Duchowieństwo już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa zaczęło się wyróżniać ubiorem od innych stanów społecznych, atoli długich potrzeba było wieków, nim się ustalił i znalazł powszechne zastosowanie ten ubiór, który z małymi odmianami i dziś jeszcze księża noszą.

W źródłach XIII—XV wieku występują przede wszy stkiem trzy rodzaje zwierzchnich sukien duchownych: płaszcz, talar i sutanna. Płaszcze nie miały zazwyczaj rękawów, były fałdziste, dostatnie, z kapicami w tyle i zarzucały się na ramiona. Talar, suknia z szerokimi rękawami, fałdzista, sięgała po kostki, tak samo jak sutanna, która była więcej obcisłą, zapinaną na guziki z przodu.