2964938873

316 EM IG KACY A LUDU POLSKIEGO DO NIEMIEC.

tdw sprowadzeni; kilku nas zabrał przed dwoma laty (zatem w r_Ł 1886) pewieu dyrektor, pochodzący z Katowic. Przyobiecano nam? dziennego zarobku na ośm godzin, 3 marki do 3*30 m.; a teraz już tak nisko płacą, że od 2 do 2*70 m. tylko zarobimy. Każą nam czasem robie nawet w niedzielę, ale to nie przyniesie żadnego błogosławieństwa... Miałbym wiele do pisania, ale moja ręka jest bardzo ciężka, bo też robota jest cztery razy tak ciężka jak w Szlą-sku, więc wszystkich ostrzegam, ktdrzyby mieli zamiar do Saksdw jechac do roboty. Wiele trafiłem tu naszych dziewczyn... choc one zarobią 1 mk. dziennie, to cdź im pozostanie, gdy wszystko bardzo drogo trzeba zapłacie. Nie jeden radby nazad powrdcic ze żoną. i dziećmi, ale nie ma na drogę. Robota przy kopaniu węgla bardzo ciężka, gdyż go strzelać nie śmią, jak na Szląsku, bo wtedy wszyscy nieszczęśliwi jak w r. 1884, gdy zostało 17 gdrnikdw spalonych na tej samej kopalni, gdzie teraz my, przeszło 30 Szlązakdw, pracujemy; a przytem tak gorąco, że wszyscy nago pracujemy, tylko czapka na głowie, a rzemyk na karku do powieszenia na nim lampy. Jeszcze raz wszystkich ostrzegam, aby nie wpadli w nieszczęście, a nie szukali w Saksach chleba o dwdch skorkach, gdyż tu jest o wiele droższy; a po drugie, możecie byc szczęśliwi, że macie, co najważniejsze, wszędzie wasz Kościdł i księży, ktdrzy was nauczają wiary świętej. Pozdrawiam was bracia Gdrno-szlązacy;... tymczasem sobie życzymy, żeby nam Pan Bog pomdgł, nazad do Was powrdcić^u.

Boleśniej jeszcze brzmi opowiadanie innego, rdwnieź z Gdr-nego Szląska pochodzącego gdrnika, ktdry na krotki czas powrdcił do stron swych rodzinnych. „Przed trzema latami, pisze w liście z lipca 1888 r.¹, wywędrowałem pierwszy raz do Saksonii i pracowałem w kopalni miedzi w Mansfeld. Tam pracowaliśmy 8 godzin, a zarabialiśmy 3*50 mr. do S‘80 mr.; gdrnicy zarabiali 4—5 mr. Lecz kiedy się nas nazjeżdżało na parę set z Gornego Szląska, z Księstwa Poznańskiego i Prus Zachodnich, wtenczas zarabialiśmy znowu licho. Nie jeden musiał znowu wyjechać... Na soli zarabiają jeszcze dzisiaj w Staś furcie lepiej, aniżeli na Górnym Szląsku, a praca trwa 8 godzin, a robotnika żaden sztajger nie poniewiera... Ja przybywszy tu na Zielone Świątki do przyja-

1

Katolik 31 lipca 1888.