2964938871

314    KM IG.RACY A LUDU POLSKIEGO DO NIEMIEC.

ska opowiadała rui, że w Zgorzelicach spotkała się z gromadką, złożoną z 55 dziewcząt z Poznańskiego i Szląska, a prowadzoną przez jednego ajenta. Gdy się ich zapytała: Dokąd jedziecie? — odpowiedziały: „Ajent nam powiedział: do Lipska; więcej nic nie wierny^. — Rzeczy zaszły już tak daleko, że same gazety tu nie poradzą; obowiązkiem jest posłów szląskich poruszyć w sejmie tę kwestyę nowomodnego handlu niewolnikami i wezwać rząd, aby zwrócił czujniejsze oko, niż dotąd, na ajentów i ajentki. Prusy przecież nie mogą spokojnie patrzeć na to, jak niesumienni ajenci wyzyskują i oszukują rocznie tysiące pruskich poddanych. Praktycznie rzecz biorąc, byłoby może dobrze, aby utworzyło się dla Szląska i Poznańskiego stowarzyszenie, które zaopiekowałoby się polskimi robotnikami, szukającymi pracy w Saksonii; stowarzyszenie to zawiązacby się mogło na wzór „Towarzystwa św. Rafała^w, mającego na celu opiekę nad katolickimi wychodźcami do Ameryki... Niech też gazety szląskie i poznańskie pouczają i przypominają wszystkim, którzy się tu wybierają na robotę, aby nie podpisywali kontraktów, które ich potem niemiłosiernie wiążą, chociaż ich nie zrozumieli. Nie ma zresztą żadnej racyi ani potrzeby dla robotników udających się do Saksonii, spisywania takich kontraktów; ajenci wybornie o tern wiedzą, a używają tego środka dla tego tylko, aby biedni, niedoświadczeni ludzie nie wymknęli się im przypadkiem z zastawionych sideł“.

Niesumiennośc ajentów i niebezpieczeństwa związane z wędrówką na zachód stwierdziły kilkakrotnie i rządowe, pruskie organa. Tak np. landrat opolski wydał w lutym 1888 r., następne rozporządzenie do zależących od siebie sołtysów¹: „Liczni robotnicy z naszego okręgu poszukują pracy w dalekich stronach, co przyniosło już za sobą wiele ujemnych skutków. Bardzo często słychać skargi, że uczynione przez ajentów obietnice co do płacy i żywności nie zostają dotrzymywane. Bardzo często gminy tutejsze płacić musiały za podróż i leczenie tych, którzy w Saksonii się rozchorowali ; nadto oddalenie tylu młodych ludzi od rodzinnego domu, mieszkanie całemi masami po wspólnych kwaterach, źle oddziaływa

1

Katolik z 6 marca 1SS8.