2964938908

UBIORY PROFESORÓW I UCZNIÓW. 3 4 9

tecie paryskim, wstawiono osobne punkta, przepisujące jakość, krój, materyą i barwę ubiorów ^{1 2}.

Na wzór tedy Paryża, a raczej Pragi i Wiednia, gdyż tymi przeważnie drogami szedł do naszej wszechnicy obyczaj paryski, zaprowadzono i u nas osobne urzędowe ubranie dla magistrów filozofii i dla całego uniwersytetu. Nie możemy wprawdzie wskazać na ustawy, któreby nam wykazały, że się to stało w samym początku otwarcia odnowionego uniwersytetu w r. 1400. O zwyczajach istniejących w uniwersytecie Kazimierzowskim dla braku zupełnego źródeł żadnej nie mamy wiadomości.

Pierwsza ustawa, która w naszym uniwersytecie urzędowy ubiór przepisuje, datuje z r, 1415 i wymaga, aby kandydaci obu stopni filozoficznych od chwili zgłoszenia się do egzaminu aż do promocyi nie występowali nigdzie sine habitu³, tj. bez ubrania przepisanego. Widzimy stąd, że już przed r. 1415 ogłoszone były jakieś ustawy odnoszące się do ubiorów urzędowych magistrów; dowodzi tego ów lakoniczny wyraz sine habitu. Nie inaczej jak in habitu mają być ubrani magistrzy filozofii, w czasie dysput zwyczajnych i quodlibet, przy recepcyach magistrów za granicą promowanych i w kościele na nabożeństwach uniwersyteckich³.

Obie co dopiero wspomniane ustawy z r. 1415 nazywają urzędowy ubiór magistrów ogólnikowo habitus. Specyalną nazwę znajdujemy w rozporządzeniach z lat 1429⁴ i 1449 ⁵. Uchwalono mianowicie, aby magistrzy obu kolegiów, większego i mniejszego, wszędzie, gdzie w urzędowym charakterze występują, byli ubrani w tabardy dobre i odpowiednio zrobione. Z źródeł przekonujemy się, że wprowadzeniu w życie owej ustawy stanęło na przeszkodzie ubóstwo wielu magistrów, nie posiadających funduszów potrzebnych do sprawienia sobie owych ubiorów. Aby tedy ustawę przeprowadzić, zakupił uniwersytet dwa postawy sukna i rozdał je między magistrów, którzy takiej pomocy potrzebowali, wziąwszy od każdego

(Arch, do dziejów lit. i ośw.

w

1

   Tamże, 1. c., IV, str. 273.

2

   Zob. Muczkowski, Statuta, str. XXV.

3

   Tamże, str. XXV.

4

   Zob. Statuta Collegii maioris ed. Szujski Polsce, Tom I, str. 13, De habitu magistrali),

5

   Tamże, str. 17.