II. Przekład metodologii na metodykę lekcji (przykład)
Tekst: III część Dziadów Adama Mickiewicza
Temat lekcji może być sformułowany bardzo różnie, jego wspólną cechą ma być sugestia odczytywania osobowości czy charakteru bohatera.
Tematy mogą zatem brzmieć następująco:
1. Autoprezentacja Konrada, bohatera III cz. Dziadów Adama Mickiewicza.
2. Kim jest Konrad? Osobowość ujawniona w wielkim monologu bohatera.
3. O Konradzie - wnioskujemy, wsłuchując się w monolog.
Tematów mniej i bardziej tradycyjnie sformułowanych można wymyślać jeszcze wiele. Nie w tym jednak rzecz, by mnożyć tematy. Chodzi o to, by pokazać sposób odkrywania osobowości bohatera literackiego. Organizacja lekcji również może mieć mniej lub bardziej teatralny albo tradycyjny przebieg.
Uczniowie otrzymują tekst pocięty na małe fragmenty i każda grupa analizuje jeden z nich. Podział tekstu może wyglądać następująco (jest to przykład, który może być przez nauczyciela modyfikowany w zależności od intelektualnych możliwości zespołu klasowego):
I fragment:
Samotność - cóż po ludziach, czym śpiewak dla ludzi? Gdzie człowiek, co z mej pieśni całą myśl wysłucha, Obejmie okiem wszystkie promienie jej ducha? Nieszczęsny, kto dla ludzi glos i język trudzi:
Język kłamie głosowi, a głos myślom kłamie;
II fragment:
Pieśni ma, tyś jest gwiazdą za granicą świata!
I wzrok ziemski, do ciebie wysłany za gońca,
Choć szklanne weźmie skrzydła, ciebie nie dołata, Tylko o twoję mleczną drogę się uderzy;
Domyśla się, że to słońca,
Lecz ich nie zliczy, nie zmierzy.
Wam pieśni, ludzkie oczy, uszy niepotrzebne; Płyńcie w duszy mej wnętrznościach,
Świećcie na jej wysokościach,
Jak strumienie podziemne, jak gwiazdy nadniebne.