będąca różnicą między kątem a - odchylenia promienia wchodzącego do obiektywu od osi optycznej i kątem a' - odchylenia promienia wychodzącego, jest wielkością stałą dla danego obiektywu i danego kąta a (rys.2.2a). W płaszczyźnie tłowej można zaobserwować liniową wielkość dystorsji Ar (rys.
2.2b)
Rys.2.16 Obiektyw i jego elementy: oś optyczna, płaszczyzny główne (H, Hj, punkty węzłowe (Op, O,), oraz przebieg promienia głównego
W praktyce - z powodu niecentrycznego usytuowania soczewek i nieprostopadłości płaszczyzny tłowej względem osi optycznej - kierunek wektora dystorsji nie przechodzi przez O’ (rys.2.3). Błąd dystorsji określają wtedy dwie składowe: radialna (Ar) - w kierunku radialnym i tcmgencjalna (At) - w kierunku prostopadłym do radialnego. Wobec zaburzenia symetrii dystorsji, punkt główny O' przestaje być punktem centralnym (radialnym). Do szczegółowych analiz przyjmuje się wtedy punkt najlepszej symetrii dystorsji S’ - względem którego symetria składników dystorsji jest najlepsza. We współczesnych obiektywach fotogrametrycznych odległość 0'S' jest mniejsza od 0,01 mm, a wielkość składnika tangencjalnego nie przekracza 3 pm.
Rys. 2.3. Rozkład wektora dystorsji na składowe: radialną (Ar) i tangencjalną (At)
2.2.2. Metody korekcji błędu dystorsji
Poprawienie współrzędnych tłowych punktu na zdjęciu ze względu na błąd dystorsji można przeprowadzić różnymi sposobami:
- metodą interpolacyjną,
- metodą tabelaryczną,
- metodą wielomianową.
Metoda interpolacyjna jest często stosowana do korygowania dystorsji radialnej. Tworzy się tabelę wartości promieni radialnych i odpowiadających im wartości dystorsji. Dla danej wielkości promienia radialnego (r) wartość dystorsji Ar jest interpolowana z dwóch pól tabeli, pomiędzy którymi mieści się wartość r.
Metoda tabelaryczna zakłada, że w pewnych elementarnych fragmentach obrazu (np. w kwadratach o wymiarach 5x5 mm) wartość dystorsji jest stała. Poprawienie współrzędnych punktu o błąd dystorsji (radialnej i tangencjalnej) polega na odszukaniu odpowiedniego pola tabeli (stosownie do współrzędnych tłowych punktu) i znalezieniu właściwych poprawek (radialnej i tangencjalnej) do współrzędnych tłowych.
Metoda wielomianowa jest najdokładniejsza. Z różnych postaci, które może przyjmować wielomian przybliżający rozkład dystorsji, najpopularniejsza jest postać wielomianu:
Ac = — {(ki r3 + k2 r5 + k3r7 + .....) + [(r2 + 2x2 )p, + 2xzp2 ] (1 + p3 r2 + ...)}
/2.1/
16