3220342525

5

POLSKI WĄTEK W ŻYCIU I SPRAWIE GALILEUSZA...

ryczna, jak np. z 1602 roku o dwóch Polakach, którzy rozpoczęli naukę o fortyfikacjach („cominciorno li due Pollacchi fortificazione”), czy też z 1607 roku o siedmiu, uczących się o „sferze” („A di 8 di marżo cominciorno la sfera 7 Pollacchi” — XIX, 151, 157)¹¹. Niektórych studentów określał Galileusz samym tylko imieniem i narodowością, nie brak jednak i osób utrwalonych ponadto i z nazwiska lub godności.

Wywodzili się z rodzin szlacheckich oraz rodów magnackich, nic dziwnego zatem, że są tu postaci, które zaznaczyły się później wyraziście w dziejach politycznych i kulturalnych Polski. Pierwszym, występującym w Ricordi Galileusza w 1599 roku nabywcą, który zakupił jego „instrument” oraz cyrkiel o czterech końcach („uno strumento et un compasso da 4 punte”) był Polak, „Giovanni Tencin”, czyli, przyszły wojewoda krakowski Jan Tęczyński (XIX, 147)¹². Żywił on niewątpliwie zainteresowania dziedziną wojskowości, ale nie stoi to w sprzeczności z faktem, że zapisał się on przede wszystkim w dziedzinie kultury literackiej swej epoki, jako adresat dedykacji polskiego tłumaczenia eposu Tassa, dokonanego przez Piotra Kochanowskiego (również studenta padewskiego) — Goffred abo Jeruzalem wyzwolona (Kraków 1618). Tęczyński miał ponoć i swój udział w samym dziele tego przekładu.

Dodajmy, że w tym wypadku upodobania literackie młodego polskiego magnata byłyby rozbieżne z upodobaniami jego padewskiego profesora. Choć szerzej nie jest to dziś znane, Galileuszowi bardzo bliska była literatura piękna, sam układał wiersze satyryczne i sonety, szkicował utwory komediowe i pisał komentarze do dzieł Dantego, zwłaszcza zaś analizy porównawcze dotyczące Ariosta i Tassa¹³. Jako „krytyk literacki” pozostawał wielbicielem rensansowego dzieła tego pierwszego i zagorzałym wrogiem barokowej stylistyki drugiego.

¹¹ Analogicznie jak B. Biliński wprowadzam bezpośrednio do tekstu odnośniki do tomów i stron G. Galilei, Le opere. Edizione nazionale [direttore A. Favaro] t. I-XX, Firenze 1890-1909.

¹²Metryka nacji polskiej..., s. 404. Tęczyński studiował także w Wiirzburgu, Rzymie i Lowanium. Zmarł w 1637 roku.

ⁿScritti litterari wypełniają cały jeden tom z wydania G. Galilei, Le opere..., t. IX, Firenze 1899.