3279958862

Głos 1900—1905    UWAGI WSTĘPNE

Dopiero w lutym 1901 r. nastąpiła zmiana i począwszy od nr 6 podpisuje Głos jako wydawca Albert Klimpel, a jako redaktor Eugeniusz Babiński. Po śmierci Babińskiego (grudzień 1901), poczynając od nr 51/1901 w charakterze redaktora i wydawcy występuje sam Klimpel. Stan taki trwał do stycznia 1905 r. Od nr 3 z dnia 8 stycznia tego roku do końcowego momentu istnienia pisma jako wydawcy podpisują: J. Wł. Dawid i A. Klimpel; jako'redaktor nadal figuruje A. Klimpel.

Nazwisko kierownika literackiego J. Wł. Dawida występuje w latach 1900—1905 stale z wyjątkiem nr 20—42, 50 i 53 w R. 1904, oraz nr 44—50 w R. 1905, w których nie zostało wymienione. Przejście Głosu w ręce Dawidów ¹³ zmieniło gruntownie, chociaż nie od razu oblicze pisma. Wycofują się kolejno dawni współpracownicy, a więc w pierwszym rzędzie Zygmunt Wasilewski, Bolesław Koskowski, Jan Stecki, Ludwik Włodek. Przestają ukazywać się artykuły Zygmunta Balickiego, Mieczysława Brzezińskiego, Zygmunta Herynga, Stanisława Karpińskiego, Mariana Massoniusa, Edwarda Strumpfa i in. Pewne światło na dokonywające się zmiany w składzie redakcji Głosu rzuca polemika z B. Koskowskim ¹⁴: „Jeżeli p. B. Koskowski twierdzi, że »był Głos« — to powinien dodać: był p. Bolesław Koskowski, który razem z towarzyszami uznać widocznie musieli, że »ich hasła spowszedniały...« Czyżby ci bojownicy tak byli słabi i małoduszni, że ich tak łatwo zmogły różne »potrzeby i musy«. A więc jeden wstąpił do Kuriera Warszawskiego, drugi do Gazety Połskiej, inni znikli z widowni... P. B. Koskowski próbował w dawnym Głosie chodzić na szczudłach, aby dorównać wzrostem demokratom. Dziś ze szczudeł zleciał i okazał się w całej swej małości... Społeczność nasza nie jest znowu tak ciemna i poznała się na tekturowych hełmach i drewnianych pałasikach pp. Koskowskich et consortes. Widzi także ludzi¹, których hasła »nie powszednieją« w ciągu kilku lat“.

¹³    O działalności publicystyczmo-wydawniczej J. Wł. Dawida i Jadwigi Da-

widowej-Szczawińskiej zob. W. Nałkowski: Nowy kurs Przeglądu Pedagogicznego. Głos 1899 nr 41—43 s. 846, 862, 881 i przedruk pt. Epizod z rugów polskich. W: Pisma społeczne. Wybrał i opracował S. Żółkiewski. Warszawa 1951 s. 157 i nast. [Wspomnienia pośmiertne o J. Dawidowej-Szczawińskiej]. Społeczeństwo 1910 nr 9, 10; A. Szyc: J. Wł. Dawid Wspomnienie pośmiertne, Nowe Tory 1914 styczeń— —luty; Świadomy:    Przegląd. Życie kulturalne Warszawy i prasa. Krytyka

1914 t. XLI z. 4 s. 261 i nast.; H. Lukrec: J. Wł. Dawid. Szkic biograficzny. Rozdz. 2: Okres pracy publicystycznej. Warszawa 1933; [Numer poświęcony pamięci J. Wł. Dawida], Wiadomości Literackie 1934 nr 17; W. Poniecki: Pamięci Dawida. Z okazji dwudziestej rocznicy zgonu. W : Myśliciele i bojownicy. Warszawa 1935 s. 137 i nast.

¹⁴    R.: Zaplątany w własną sieć. Głos 1902 nr 1 s. 3.

VII