018

UWAGI WSTĘPNE

Ta « Historia filozofii starożytnej», która począwszy od wydania piątego (1987) osiągnęła w pełni taką postać, ku jakiej zmierzaliśmy, jest owocem ponad trzydziestu lat badań naukowych i tyluz lat równolegle prowadzonej działalności dydaktycznej.

Jej wcześniejszą postacią, swoistą «pró)bą generalną*, jednak tylko w pewnej ograniczonej mierze z powodów o charakterze dydaktycznym, była książka: «Problemy myśli starożytnej» (Probierni del pen-siero antico, 2 tomy, Milano 1971-1973, Celne). Później, między rokiem 1974 i początkiem 1979, została ona gruntownie przepracowana i uzupełniona oraz wydana w pięciu tomach, a w latach osiemdziesiątych stopniowo poprawiana, zaś w części dotyczącej Platona wręcz w całości napisana na nowo w wydaniu z 1987 roku.

Ogólny plan dzieła jest następujący:

Tom pierwszy zawiera rozważania dotyczące filozofów przyrody, sofistów, Sokratesa i sokratyków mniejszych.

Tom drugi w całości poświęcony jest Platonowi i Arystotelesowi; zbiera on wyniki bardzo złożonych i absorbujących badań naukowych, które dotąd przeprowadziliśmy.

Tom trzeci dotyczy epoki hellenistycznej. Najpierw ukazuje postępujący upadek Akademii i Likejonu, a także upadek szkół wywodzących się od Sokratesa. Następnie rozpatruje systemy filozoficzne stworzone w duchu nowej epoki (epikureizm, stoicyzm, sceptycyzm i eklektyzm) oraz. śledzi ich rozwój aż do końca ery pogańskiej.

Tom czwarty przedstawia filozofię pogańską w czasie pierwszych wieków epoki chrześcijańskiej. Rozpatruje ostatnią fazę rozwoju tradycyjnych szkół starożytnych oraz ich stopniowe wygasanie. Zatrzymuje się szczególnie na tych nurtach myślowych, które mimo że odwołują się do doktryn powstałych w epoce klasycznej lub helleni-