Stosując specjalne metody barwienia można zabarwić niektóre struktury komórkowe: rzęski, nukleoid, przetrwalniki. Dla celów taksonomicznych zastosowanie znajduje barwienie materiałów zapasowych.
Funkcje jakie spełniają w komórkach poszczególne ich struktury przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2. Podstawowe funkcje pełnione przez struktury komórki bakteryjnej.
Struktura komórkowa |
Pełniona funkcja |
Nukleoid, plazmidy |
zapis potencjalnych możliwości komórki; genotyp |
Rybosomy |
synteza białek |
Błona cytoplazmatyczna |
umożliwia transport do wnętrza i na zewnątrz komórki; z nią związany jest metabolizm energetyczny |
Ściana komórkowa |
nadaje kształt, chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi, jest barierą przepuszczalności dla substancji wielkocząsteczkowych; odgrywa rolę w patogenezie zakażeń |
Otoczka |
chroni przed fagocytozą; warunkuje przeżycie w organizmie gospodarza; bierze udział w adhezji bakterii do powierzchni |
Rzęski |
ruch |
Fimbrie |
udział w adhezji bakterii do powierzchni |
Fimbrie płciowe (pili) |
udział w procesie koniugacji - przekazywania materiału genetycznego z komórki do komórki |
Przetrwalniki |
warunkują wyjątkową oporność na działanie czynników fizyko-chemicznych wytwarzających je bakterii |
9