3574672199

5.3. Indywidualne modele biografii — zakres rozwoju _ 1 55

cję zawodową. Przyznaje, że sytuacja podporządkowania życia osobistego pracy zawodowej wywoływała niezadowolenie jej męża oraz niepochlebne komentarze najbliższej rodziny.

Sama Dorota przyznaje, że taka organizacja życia, chociaż była utrudnieniem dla rodziny, jej samej dała możliwości rozwoju, których nie miałaby, gdyby nie zaangażowała się w pracę z młodzieżą. Przejście na emeryturę w wieku 48 lat uzasadnia nie tylko odczuwanym wówczas zmęczeniem fizycznym, ale również chęcią posiadania czasu na samorozwój. Własną drogę zawodową Dorota postrzega jako pozornie prostą, a przy bliższej analizie — pełną wątpliwości (zakrętów). Zwraca również uwagę na dysproporcję między wymaganiami, jakie sobie narzuciła, a własnymi możliwościami (stan zdrowia, ilość czasu):

Moja praca to ewolucja, to jest praca w rozwoju. [...] W sensie zawodowym dosyć prosta, bo pierwsza szkoła, druga szkoła i koniec. A na pewno w środku cała masa tych niepewności, wątpliwości, i to są wtedy te zakręty, czyli jakby jeden wątek główny, ale ile w tym było kluczenia, wracania, powracania, to jak to wszystko powiedzieć w skrócie... to się nie da. [...] Wiem też, że ja mam taki syndrom pryniuski, i wiem też, że trudno mi było pogodzić się, jak dochodziły do mnie jakieś głosy krytyczne. To najbardziej grozi tym wypaleniem, to, że my stale musimy płonąć, aie jak długo można płonąć, ale to trzeba, bo nie można pokazać, że jest się zmęczonym, znużonym, znudzonym.

Obraz idealny i realny Doroty znacznie się różnią. Pokrywa się on w około 1/3 cech, Dorota wybrała 71 cech idealnego nauczyciela i 31 własnych. Cechy, które wybrała jako istotne dla nauczyciela idealnego, których jednak — jej zdaniem — sama nie posiada, to między innymi: stanowczy, atrakcyjny, uważny, bystry, sumienny, odważny, zdecydowany, energiczny, niezależny, inteligentny, pełen planów, wrażliwy, tolerancyjny, naturalny, mądry. Historia Doroty ukazuje sylwetkę nauczycielki zaangażowanej w pracę zawodową w takim stopniu, że życie osobiste, organizacja własnej rodziny są podporządkowane rozwojowi zawodowemu. Przy tym Dorota akceptowała taki scenariusz rozwoju i przyznaje obecnie, że jest spełniona zawodowo. Podobne scenariusze ujawniają się w opisanych już wcześniej biografiach Anny i Ewy, także Marka oraz Hanny, która jednak specjalizację kreuje jako poświęcanie się, podporządkowanie.

„Moje życie było podporządkowane pracy zawodowej../’

Hanna (53 lata), która — jak wspomniano — wybrała zawód nauczyciela ze względu na obawy, że nie sprosta innej propozycji zawodowej,