3702671156

niczać się tylko do aktualnie zgłaszanych objawów, ale konieczne jest zapoznanie się z przebiegiem choroby i jej dynamikę oraz okolicznościami w Jakich pojawiaję się dolegliwości* Istotne znaczenie maję również dokładne dane o przebytych chorobach. Niektóre z nich mogę bowiem wywoływać skutki bio-

giczne podobne do tych, jakie obserwuje 6ię u osób eksponowanych na wibrację • W przebiegu tego narażenia niewętpliwie do najczęstszych i najwcześniej pojawiajęcych się dolegliwości należę parestezje umiejscowione w obrębie kończyn górnych, zwłaszcza w ich dystalnych odcinkach (2, 5, 10, 60, 63) . Lokalizację tę uzasadnia bezpośredni kontakt tych obszarów ze źródłem drgań mechanicznyoh. W badanym materiale objawy prodromalne stwierdzono u ponad 30% pracowników.

Dane uzyskane z wywiadu wskazuję na to, że parestezje ograniczaję się poczętkowo tylko do palców ręk i dłoni, ale w miarę wydłużania się stażu pracy i nasilania choroby obejmować mogę również przedramiona i ramiona. Towarzyszę im wówczas uporczywe bóle i drętwienie kończyn, które często staję się powodem bezsenności. Ustalenie,w jakim czasie od momentu podjęcia

pracy pojawiaję się te dolegliwości,jest sprawę trudnę. Na pytania badani

•

najczęściej odpowiadali "nie pamiętam", "może kilka lat", "nie zwróciłem uwagi" itp. Analiza informacji uzyskanych z wywiadu daje jednak podstawy do twierdzenia, że parestezje i drętwienia w obrębie kończyn górnych poprzedzaj ę występlenle zmian naczyniowych i nasilaję się proporcjonalnie do zaawansowania zmian naczyniowych. Zgłaszane w wywiadzie napadowe blednięcje lub sinienie palców ręk nie zawsze jest potwierdzone w badaniu przedmiotowym. Obiektywnie skurcz naczyń potwierdził się tylko _Nu 54% osób zgłaszaję-cych w wywiadzie objawy naczyniowe. Tłumaczyć to można różnym stopniem zaawansowania zmian naczyniowych. Napady naczynioruchowe w poczętkowym okresie choroby, pojawiaję się sporadycznie i to tylko w chłodnych porach roku, zwłaszcza w zimie lub późnę jesienię.

Dane piśmiennictwa dowodzę, że wysoka temperatura otaczajęcego środowiska wpływa na łagodniejszy przebieg choroby wibracyjnej. Według Davlesa, Glassera, Collinsa (8) wśród pracowników obsługujęcych narzędzia pneumatyczne w ciepłej strefie klimatycznej nie dochodzi do rozwoju zmian naczyniowych. Czynnik ochłodzenia ma istotne znaczenie w prowokowaniu napadu skurczu naczyń. Objaw ten nie zawsze udawało się wywołać za pomocę miejscowego ochłodzenia.

W wielu przypadkach bardziej skuteczne było ochłodzenie ogólne (spacer na chłodnym 1 wilgotnym powietrzu, umycie się w chłodnej wodzie itp.). Jedynie w zaawansowanych stadiach zespołu wibracyjnego skurcz naczyń ujawniał się pod wpływem miejscowego ochłodzenia, bez względu na temperaturę otoczenia.

Częstość występowania zmian naczynioruchowych w różnych grupach zawo-

••

dowych kształtowała się w granicach od 10% do 100% w badaniu podmiotowym oraz od 6% do 96% w badaniu przedmiotowym.

Podobne zróżnicowanie spostrzegali również inni autorzy. Między innymi Biden-Steele, King (6) stwierdzali zmiany naczyniowe u 40-68% narażonych na wibrację, Barnes i współaut. (5) u 25%, Taylor (64) u 44%,'Agatę, Druett(l) u 86%, Mallnskaja i Razumov (34) u 24-90% pracowników. Różnice te uzależ-

46