396944613

38 Przemysł Polalcł Zesz. II

w Stanach Zjednoczonych Ameryki wydobywano średnio miesięcznie 3 102 miliony m^J gazu, gdy tymczasem produkcja Meksyku wynosiła 81 milionów m>_t a produkcja gazu w Polsce osiągnęła 44,2 miln m*. W r. 1947 w Stanach Zjednoczonych Ameryki wydobywano miesięcznie 5 913 milionów m¹ gazu, w Kanadzie 94 miliony, w Meksyku 83 miliony, we Francji 12,3, a na Węgrzech 8,4 miliona metrów¹ miesięcznie.

Polskę w Europie zdystansował ZSRR, który nawiercił złoża gazowe w okolicach Saratowa, skąd doprowadził gaz do Moskwy.

W obrębie powojennych granic Polski znalazł się wybitny obszar gazowy.

Rozwój kopalni gazowej w tym obszarze zabezpieczył dostawę gazu do miejsc zbytu. Wydajność jej od 1938 r. wzrosła bardzo silnie, stanowiąc główną powojenną bazę gazu.

Odkrycie i rozwiercenie dwóch dalszych złóż gazowych rozwiązało czasowo problem zapotrzebowania na gaz ziemny w Polsce.

Produkcję gazu ziemnego w Polsce na obecnie eksploatowanych terenach podaje poniższa tabelka:

Gaz ziemny jest rozprowadzany do miejsc zużycia przy pomocy dalekosiężnych gazociągów. Sieć tych gazociągów jest rozbudowana w ten sposób, że łączy źródła gazu kolo Sanoka, Jasła i Gorlic ze źródłem gazu na Śląsku Cieszyńskim. Oprócz własnego gazu ziemnego Polska importuje gaz ziemny z ZSRR.

Poniższe zestawienie pokazuje zużycie gazu w Polsce:

Grupy zuiycła	m^f	proc.
1    Przemyśl naftowy 2    Inne zakłady przemysłowe 3    Miasta A. Opał domowy 5. Inne drobne zużycie 6 Straty rurociągowe	94 092 240 88 185 415 16 894 789 23 380 692 1 148 507 5 971363	41 385 7.4 10,2 05 * 1

Gaz zużyty przez przemysł służy prawie wyłącznie dla celów opałowych lub jako surowiec do przeróbki chemicznej. Głównym produktem, jaki otrzymuje się obecnie z gazu ziemnego, jest tzw. gazolina surowa. Produkcja gazoliny polega na wy-kroplcniu z gazu węglowodorów wyższego typu. których ilość w gazie ziemnym waha się od kilku do kilkuset gramów na 1 m*. Gazolina surowa poddana stabilizacji⁹ daje jako produkt tzw. gaz płynny i gazolinę stabilizowaną. Płynny gaz służy przeważnie do napędu samochodów, a ponadto w drobnym przemyśle i w gospodarstwie domowym (małe gazownie); frakcjonując⁹ go otrzymuje się propan i butan: propan ma zastosowanie przy rafinacji wysokogatunkowych olejów lotniczych i samochodowych.

Polski przemysł naftowy posiada 7 gazoliniami, które w r. 1917 wyprodukowały 4 833 tony gazoliny surowej.

Z gazu ziemnego wyrabia się w Polsce alkohol metylowy (metanol). Ponadto gazu ziemnego używa się w Polsce do napędu samochodów. Gaz spręża się w stacjach kompresorowych do ciśnienia 350 atm., gdzie nabija się w butle do ciśnienia 250 atm.; z butli gaz wchodzi do silników samochodowych. W ten sposób zaoszczędza się benzynę, której w Polsce jest brak.

• Zużycie produktów naftowych

Od chwili zastosowania benzyny i oleju gazowego w silnikach rozpoczął się wielki wzrost zużycia produktów naftowych. Dzięki benzynie nastąpił ogromny wzrost motoryzacji w świecie. Głównymi konsumentami produktów naftowych, zużytkowującymi 90 proc. zasobów są: Stany Zjednoczone Amreyki. Kanada Francja Niemcy i Anglia — kraje w których motoryzacja poczyniła największe postępy. Najwięcej produktów naftowych za używają samochody, następnie przemysł, lotnictwo, transport morski. Postęp motoryzacji w niektórych krajach ilustruje ilość samochodów w latach 1928 i 1938.