4645771471

Identyfikacja toksycznych produktów rozkładu termicznego i spalania tworzyw sztucznych

Jako stabilizatory świetlne stosuje się związki, które mają zdolność pochłaniania promieniowania UV. Są to niezabarwione lub zabarwione w nieznacznym stopniu substancje organiczne, takie jak pochodne salicylanu fenylowego, benzoesany hydroksyfenylowe (np. 2-hydroksybenzo-fenon) i inne substancje, zawierające grupy C=0.

Mechanizm działania tego typu stabilizatorów świetlnych polega na zamianie (rozpraszaniu) pochłoniętej energii promienistej na energię cieplną (o długich falach), mniej szkodliwą, lub kwanty promieniowania świetlnego o mniejszej energii.

Pochłaniając foton (foton o długości fali 356 nm ma energię rzędu 340 kJ/mol, czyli zbliżoną do energii wiązania C-C), cząsteczka stabilizatora przechodzi w stan wzbudzony A*. Przejście odwrotne cząsteczki wzbudzonej A* może nastąpić natychmiast przez wypromieniowanie (luminescencję) lub wydzielenie ciepła (przejście niepromieniste).

Zwiększenie odporności polimeru na starzenie radiacyjne uzyskuje się przez wprowadzenie substancji, które powodują rozproszenie pochłoniętej energii w postaci luminescencji lub energii cieplnej; najczęściej są to związki z pierścieniami benzenowymi, naftalenowymi, antracenowymi i pirydynowymi.

Skutecznie stabilizują działanie promieniowania jonizującego aminy aromatyczne i fenole, np. di-3-metylofenol, dodawane w ilości 0,1-0,2% w stosunku do polimeru.

Można też szczepić na makrocząsteczkach polimeru stabilizatory wewnętrzne, takie jak jod, siarkę, selen i inne akceptory wolnych rodników.

Plastyfikatory

Plastyfikatory, zwane też zmiękczaczami, są ciekłymi lub stałymi, obojętnymi substancjami organicznymi o małej prężności par, które oddziałującej fizycznie na polimer, tworząc z nim układ homogeniczny. Dodatek plastyfikatora do polimeru powoduje zmniejszenie oddziaływań międzycząsteczkowych wzdłuż łańcucha polimeru, w wyniku czego nadaje takiemu układowi określeni właściwości fizyczne. Następuje obniżenie temperatury kruchości i zeszklenia polimeru, temperatury mięknienia, twardości i wytrzymałości na rozciąganie przy jednoczesnym zwiększeniu elastyczności (odkształcalności), a niekiedy również przyczepności do podłoża. Plastyfikator, którym jest najczęściej związek małocząsteczkowy, migruje pomiędzy łańcuchy makrocząsteczek polimeru z grupami polarnymi, powoduje ich rozsunięcie (oddalenie) i niszczy drugorzędowe wiązania (oddziaływanie sił van der Waalsa) i tym samym prowadzi do zwiększenia ruchliwości segmentów makrocząsteczek; spełnia on również funkcję środka smarnego zmniejszającego tarcie podczas przesuwania się makrocząsteczek względem siebie. W celu

Autor: Elżbieta Gałązka, Zdzisław Salamonowicz    6