5125715360

Dobisz

Grudzień 2009

Mózg - nieprzenikniona tajemnica.

Sawanci, czyli „genialni idioci", to osoby przeważnie autystyczne, ale obdarzone niezwykłymi umiejętnościami matematycznymi, plastycznymi lub posiadający niesamowitą pamięć. Ci ludzie są obiektami zainteresowania jednego z uczniów naszej szkoły, Rafała Ostrowidzkiego z klasy la. Poznawać bliżej te osoby zaczął dopiero na początku września tego roku, ale w krótkim czasie zdobył na ich temat całkiem sporą wiedzę. Skąd ją czerpie? Głównie z Internetu i filmów dokumentalnych, takich jak: „National Geographic - Mój Niezwykły Mózg: Przypadkowy geniusz". Po raz pierwszy na ten termin natrafił przypadkowo podczas „buszowania" po Internecie. Na pytanie, czemu go to tak szczególnie zainteresowało, odpowiada, że ciekawią go wszelakie tematy związane z tajemnicami mózgu ludzkiego.

Spróbuję przybliżyć czytelnikom osobę sawanta. Najsłynniejsi z nich to: Leslie Lemie-wybitnie uzdolniony muzycznie; Richard Wawro (zm. w lutym 2006 roku) - malarz szkocki - jego dzieła trafiły m.in. do kolekcji Jana Pawła II; Daniel Tammet -potrafiący dokonywać w pamięci skomplikowanych obliczeń, potrafiący wymienić 22 514 cyfr po przecinku w liczbie pi oraz znający jedenaście języków obcych i jeden wymyślony przez siebie; Kim Peek - na tej postaci skupię się nieco bardziej, gdyż jest to osoba doprawdy niezwykła. Nazywany jest często „żyjącym Google". Wydaję się, że wszystko, czego kiedykolwiek doświadczył, tj.: zobaczył, przeczytał, usłyszał, na stałe pozostaje w jego pamięci. Jego życiową pasją stało się zdobywanie wiedzy, całe dnie spędza więc w bibliotece, pochłaniając książki (potrafi czytać z prędkością osiem-dziesięć sekund na stronę), z czego większość zapamiętuje słowo w słowo. W ten sposób zna około ośmiu tys. książek na pamięć! Natomiast jego niesamowity mózg posiada pokłady wiedzy z ponad dwunastu tys. książek. Poznał niemalże wszystkie dziedziny: poprzez precyzyjną geografię USA, w tym wszystkie miasta, rozkład i nazwy ich ulic, wszystkie kody pocztowe czy też stacje telewizyjne charakterystyczne dla danej metropolii. Historia żadnego państwa na ziemi nie stanowi dla niego tajemnicy, zna wszystkich władców, ich żony, dzieci i życiorysy. Zapoznał się z wieloma odkryciami naukowymi i Biblią. A są to tylko niektóre z dziedzin, które poznał.

Jak to się dzieje, że niekiedy ludzie zdrowi, którzy ulegają wypadkowi, a ich mózg zostaje uszkodzony, mogą przemienić się w osobę niepełnosprawną fizycznie i psychicznie, a jednocześnie genialną w jednej konkretnej dziedzinie? Jest to spowodowane większą aktywnością prawej półkuli mózgowej kosztem uszkodzenia lewej. Prawie co trzecia osoba autystyczna odznacza się cechami sawantyzmu.

Są to więc ludzie posiadający niesamowite, niekiedy wręcz genialne, umiejętności, opłacone niestety autyzmem lub porażeniem mózgowym. Rafał, mój rozmówca, podkreśla często ich niezwykłość, która budzi zachwyt zwykłych ludzi. Niestety na ten temat ciężko jest znaleźć więcej informacji w Internecie - najlepiej dostępnym źródle. Godnym polecenia jest film Pt. „Rain Man", którego głównym bohaterem jest właśnie osoba odznaczająca się sawantyzmem, której pierwowzorem był Kim Peek.

Mózg ludzki jest pełną tajemnic zagadką, która fascynuje ludzi na całym świecie. Jej dogłębne poznanie jest obecnie niemożliwe, jednak być może kiedyś ci, którzy teraz się tym interesują, będą w stanieją rozwiązać. Niewykluczone, że w każdym z nas kryje się taki geniusz, jednak nie potrafimy go jeszcze wydobyć na światło dzienne.

Katarzyna Wierzejska