5139624860

LINJA ZANURZENIA STATKU

W OŚWIETLENIU NAJWYŻSZEGO TRYBUNAŁU ANGIELSKIEGO

handlowo - politycznych znaczenie ich było minimalne, w XIX stuleciu zaledwie zdobyto dowód istnienia dróg wodnych, jednak zgoła nieprzydatnych do prawidłowej żeglugi. Pozostała więc korzyść moralna. Czyż nie umiejętność żeglarska jedynie, to dumne poczucie, że żadne przedsięwzięcie na morzu nie oprze się ich nauce, czyż nie ona właśnie uczyniła anglików najlepszymi żeglarzami świata?! Przebyty ciężki dotkliwy czas walki z nieprzyjaznymi żywiołami na północnym Atlantyku wszczepił narodowi angielskiemu energję i wytrwałość w walce z innymi narodami o przodownictwo na morzu, w którem też zdołał zapanować nad nimi.

Zniszczenie portugalskiej i hiszpańskiej potęgi kolonjalnej, usunięcie tych państw po całym szeregu uporczywych wojen morskich na stanowisko drugorzędne, jako współzawodnika holendrów, którzy w poprzedniej walce stali wiernie u boku, następnie wyciśnięcie w XVIII stuleciu z Oceanu Indyjskiego coraz to wzmacniającej się na morzu Francji — wszystko to należy w równej mierze zaliczyć do historji stopniowej dążności Anglji do hegemonji na morzach, jak również zniszczenie wszystkich Hot handlowych ziemi w następstwie wojen handlowych musi być uznane za konsekwentny i głęboko obmyślany wynik tej polityki Anglji wszystkich czasów,

Tygodnik angielski „Shipbulding and Shipping Record" z dnia 5-go maja r. b. podaje ciekawe sprawozdanie z procesu, jaki miał kapitan angielskiego statku „0 1 a v u s" po przybyciu do portu Hull z ładunkiem tartego drzewa na pokładzie. Sprawa ta ze względu na surowość angielskiego prawa i z punktu widzenia angielskiej jurysdykcji nabrała poważnego znaczenia. Będzie miała ona niewątpliwie również doniosłe znaczenie w handlu drzewem.

Rzecz tak się przedstawia. Angielski statek „0 1 a v u s" załadował ładunek tartego drzewa do magazynów i na pokład, w jednym z fińskich portów we wrześniu ubiegłego roku i przy opuszczeniu tego portu dysk, wskazujący linję ładowną, nie był zatopiony. Statek przy opuszczeniu portu był więc w zgodzie z angielskiem prawem. Spotkał jednak w morzu ciężką pogodę, ładunek drzewa, załadowanego na pokładzie, nasiąkł wodą. Kiedy statek ten przybył do Hull, centr dyska, wskazujący linję ładowną, okazał się na 8 cali pogrążony pod wodą. Nie było wątpliwości, że nadwyżka ciężaru powstała skutkiem nasiąknięcia wodą ładunku drzewa, załadowanego na pokład.

Przeto, kiedy wszczęto postępowanie sądowe, wydawało się, że fakt ten będzie wzięty pod uwagę. Wykroczenie przeciw przepisom, jeżeli i było, skierowanej ku osiągnięciu wyłącznego panowania na morzu. Przez nieprzerwany okres tych wojen Anglja osiągnęła dwukrotnie niezaprzeczone przewodnictwo na wszystkich morzach: po pokoju paryskim z 1763 r., który sparaliżował Francję w Indjach i usunął z Ameryki Północnej, oraz po kongresie wiedeńskim z 1815 r.. który pozostawił w całkowitem nie-zmiennem władaniu Anglji wszystkie kolonje ważne i konieczne do panowania na morzu.

Stulecie XIX przyniosło zwolna zmianę, lecz już w innym kierunku. Rozwój ekonomiczny i wzmocnienie się narodów innych mocarstw lądowych, udoskonalenie żeglugi w związku z zastosowaniem pary i dalszych ulepszeń w tej dziedzinie, uczyniły niemożliwem dalsze utrzymanie stanu, tak wyjątkowo pomyślnego dla narodu angielskiego, w wyniku czego Anglja bierze czynny udział w nowym zatargu wszechświatowym w celu zniweczenia potęgi nowego konkurenta— Niemiec. Celu tego osiąga po zawarciu traktatu Wersalskiego. Dziś wszakże Anglja musi się zadowolnić tern, że wśród wszystkich współzawodników jest na morzu najpotężniejszą, o zmianie jednak oceanu na zamknięte morze angielskie, ani dziś, ani w przyszłości nie może już marzyć.

JANUSZ ŁOKUCIEJEWSKI

nie było rozmyślne; stało się ono tylko dzięki nieprzewidzianym okolicznościom. Magistrat miasta Hull, do którego zarządu należał port, jakkolwiek wziął pod uwagę powyższe okoliczności, jednak nałożył na kapitana karę w wysokości 50 £ i kazał mu zapłacić koszty sądowe. Decyzja ta została zaskarżona do Najwyższego Trybunału, gdzie po rozpatrzeniu sprawy, przez Lorda Chief Justice i dwóch sędziów Najwyższego Sądu, została zatwierdzoną.

Decyzja ta była umotywowana tern, że kapitan, przyjmujący ładunek drzewa na pokład, powinien był przewidzieć następstwa burzliwej pogody. W swojem przemówieniu Lord Chief Justicc (Prezes Najwyższego Sądu) oświadczył, że rozsądek powinien był wskazać granice, do których można ładować, ze względu na bezpieczeństwo. Morskie prawo wyraźnie naznacza linję, do której statek może się ładować. Dotyczy to zarówno statku przy opuszczeniu portu, jak i przy przybyciu do portu przeznaczenia. Tak mówi prawo. Kapitan mylnie sobie tłumaczył to prawo. Być może, że kapitan nieraz brał ciężki ładunek i przybywał do portu przeznaczenia w zgodzie z prawem, wszakże, gdyby napotkał burzliwą pogodę i miał na pokładzie drzewo nasiąknięte wodą, to groziła mu kara pieniężna.

Decyzja Najwyższego Trybunału Angielskiego może mieć poważne znaczenie w handlu drzewem, gdzie warunki zagranicznej konkurencji łączą się z trudnościami angielskiej żeglugi.

T. S.

WYDAWNICTWA LIGI MORSKIEJ I RZECZNEJ

J. Rummel. ..Gdynia port polski", zł. 7.—

J.    Rummel. „Państwo a morze". zł. 2.— Wł. Nałęcz. „Na bursztynowym brzegu".

zł. 3.-

F. Rosikowtki. „Realny program twórczej pracy Polski na morzu". zł. 0.50 F. Rostkowski. „Państwo a żegluga i jej rentowność".    zł.    0,50

A. Uziembło. „Praca Polski nad morzem".

zł. 0.50

A. Rylke. „Co każdy Polak o morzu wiedzieć powinien".    zł.    0.30

A. Rylke. „Morze to nowy teren pracy dla robotnika polskiego". zł. 0,20

K.    Demel. „Narzędzia i metody łowu ga

tunków użytkowych ryb Bałtyku polskiego".    zł.    1.—

E.    Słoński. „Zaślubiny Polski z Morzem"

(bajka dla dzieci).    zł. 3—

Wyd. Oddziału Ligi M. i R. w Gdyni „Polskie morze" (informator wybrzeża).    zł.    2.—

Nakł. Państw. Instytutu Wydawn. w Poznaniu „Handlowe i prywatne Prawo Morskie obowiązujące w Polsce, oraz przepisy o polskich statkach handlowych".    zł.    6.—

J. Borowik. „Rybactwo Morskie na tle Bilansu Handlowego".    zł.    0.50

F.    Trzepałko. ..Wskazówki dla wycieczek turystycznych z biegiem rzek", zł 0.25

J. Borowik „Trzeba ruszyć z miejsca sprawę rozwoju rybactwa morskiego".

zł 0 50

S. Wojciechowski „Flota handlowa w Polsce".    zł.    0 50

Do nabycia: w Instytucie Wydawniczym Ligi M. I R. — Warszawa, Elektoralna 2, oraz w księgarniach.

Akademicy nad morzem, jak zawsze, wnoszę dużo humoru na plaże.

9