5217957711

20 MPa. Skład ziarnowy kalcynatu oznaczano przy użyciu Sedigraphu 5100 (tab. 4).

W celu zapewnienia całkowitego przereagowania oraz stopienia nierównowagowej fazy bagdadytowej (Ca3Si₂ Zr0₉), obecnej w kalcynacie jako fazy przejściowej, proces drugiego etapu wypalania-spiekania klinkieru dolomitowo-cyrkonowego przeprowadzano w temperaturze 1 630 °C.

W celu określenia wpływu czasu wytrzymywania próbek w maksymalnej temperaturze na stopień ich spieczenia, proces wypalania prowadzono z dwu i czterogodzinnym wygrzewaniem w maksymalnej temperaturze. Własności otrzymanych próbek przedstawiono w tabelach 5 i 6.

Tab. 4. Wyniki badań składu ziarnowego kalcynatu

Średnica zastępcza, pm	Skumulowana masa ziaren drobniejszych, %	Masa ziaren w zakresach, %	Skumulowana powierzchnia ziaren grubszych, m^2/g	Powierzchnia ziaren w zakresie, m^2/g
100,00	99,1	0,9	0,000	0,000
80,00	99,6	-0,5	0,000	0,000
60,00	100,0	-0,4	0,000	0,000
50,00	99,9	0,1	0,000	0,000
40,00	99,0	0,9	0,000	0,000
30,00	96,0	3,0	0,001	0,001
25,00	93,3	2,8	0,002	0,001
20,00	88,8	4,4	0,005	0,003
15,00	80,8	8,0	0,014	0,008
10,00	66,5	14,3	0,037	0,023
8,00	58,7	7,0	0,056	0,019
6,00	49,6	9,1	0,087	0,031
5,00	44,4	5,1	0,111	0,024
4,00	38,4	6,0	0,145	0,034
3,00	30,1	8,3	0,208	0,063
2,00	19,8	10,3	0,313	0,105
1,50	16,2	3,6	0,347	0,034
1,00	13,9	2,3	0,376	0,029
0,80	13,7	0,1	0,379	0,002
0,60	14,1	-0,4	0,379	0,000
0.50 i*	15,0	-0.9	0,379	0.000

Warunki pomiarowe:

Rodzaj cieczy: etanol Temperatura pomiaru: 25,3°C Gęstość próbki: 3,6268 g/cm³ Zakres pomiarowy: 100-018 um Gęstość cieczy: 0,7849 g/cm³ Lepkość cieczy: 1,0907 cp

Dystrybucja masy ziaren: średnia średnica: 0,09 pm średnica modalna: 10,95 pm Dystrybucja powierzchni ziaren: średnia średnica: 3,25 pm średnica modalna: 2,58 pm

Przeprowadzone badania wykazały, że wydłużenie czasu wytrzymywania próbek w maksymalnej temperaturze do czterech godzin nie wywiera wpływu na uzyskiwany stopień ich spieczenia. Wszystkie otrzymane próbki klinkieru dolomitowo-cyrkonowego charakteryzowały się bardzo wysoką zwartością (porowatość otwarta ok. 1%) i wytrzymałością na ściskanie (powyżej 200 MPa). Przeprowadzone badania odporności na działanie wysokich temperatur wykazały ich wysoką ogniotrwałość zwykłą przekraczającą 2 000°C oraz ogniotrwałość pod obciążeniem T06-I 630°C.

Badania składu fazowego przeprowadzono metodą rentgenowskiej analizy fazowej na dyfraktometrze Seifert-FPM XRD-7. Przedstawiony na rysunku 1 dyfraktogram próbki klinkieru dolomitowo-cyrkonowego wskazuje na obecność trzech podstawowych faz takich jak: alit (Ca₃Si0₅), cyrkonian wapnia (CaZrOs), peryklaz (MgO) oraz niewielką zawartość belitu (Ca₂Si0₄).

Tab. 5. Własności fizyczne klinkieru ZCMS wypalonego w temp. 1 630°C z czterogodzinnym wytrzymaniem w maksymalnej temperaturze___

Nr próbki	Skurczli- wość liniowa, %	Gęstość pozorna, g/cm^J	Gęstość przybliżona, g/cm^3	Porowatość otwarta, %	Wytrzymałość na ściskanie, MPa
1	10,16	3,52	3,54	0,70	204
2	10,16	3,60	3,62	0,60	324
3	10,18	3,58	3,62	1,10	285
4	10,18	3,56	3,58	0,80	220
5	10,15	3,60	3,62	0,60	260
6	10,16	3.58 *	3,61	0,60	240

Tab. 6. Własności fizyczne klinkieru ZCMS wytapianego w temp. 1 630°C z dwugodzinnym wytrzymaniem

w maksymalnej temperaturze

Nr próbki	Skurczli- wość liniowa, %	Gęstość pozorna, g/cm°	Gęstość przybliżona, g/cm^	Porowatość otwarta, %	Wytrzymałość na ściskanie, MPa
1	16,7	3,58	3,52	1,10	200
2	16,3	3,51	3,52	0,40	324
3	16,5	3,54	3,60	0,7	280
4	16,3	3,50	3,52	0,60	240
5	16,2	3,54	3,55	0,80	240
6	16.5	3,52	3,60	0,60	260

i

A-C*S *-CZ >: - MgO

o - C₂S

Rys. 1. Dyfraktogram próbki klinkieru ZCMS po wypaleniu w temp. 1 630°C

Ceramika - Materiały Ogniotrwałe nr 1/98 9