5167289391

64 FRANCISZEK KRZYKAŁA

budowlanych w związku z budową fabryki i rozpoczęciem prac związanych z odgruzowaniem terenu fabrycznego, odgruzowaniem i budową miasta. Spontaniczny napływ ludności do Kostrzyna spowodował dość gwałtowny zwrot w zmianie i wartościowaniu wzorów kulturowych oraz szybki rozwój procesów urbanizacyjnych i demograficznych. Nastąpił również pierwszy kontakt ludności miasta z tymi procesami i przeobrażeniami, które inspirowała i determinowała socjalistyczna industrializacja w Polsce.

Proces krzyżowania i różnicowania wzorów regionalnych i społeczno-kulturowych ludności napływowej widoczny szczególnie w latach 1945—1952 wiąże się ściśle z przystowaniem lub wypracowaniem nowych form kultury materialnej i duchowej. W tym kontekście nie można pominąć najbardziej czułego, istotnego i szczególnie wrażliwego problemu, jakim jest zaopatrzenie ludności miasta w artykuły pierwszej potrzeby: artykuły spożywcze, przemysłowe i ten rodzaj materialnych produktów kultury, który stanowi o sposobie ubierania się, stosowania higieny osobistej, rodzaju przedmiotów codziennego użytku itp. Temat ten był przedmiotem rozważań wszystkich mieszkańców, przedmiotem licznych narad i dyskusji. Podkreślano nie tylko problem zaopatrzenia miasta w artykuły pierwszej potrzeby, lecz również problem rozszerzenia sieci usługowo-kulturalnych, rozrywkowych, sportowych, problem wzajemnego stosunku i odpowiedzialności osób koordynujących i kontrolujących stan usług w mieście itp.

Do niedawna w Kostrzynie istniały tylko cztery prywatne sklepy spożywcze, w których okoliczni chłopi zbywali swoje produkty rolno-spożywcze, nabiał, artykuły mięsne oraz placówki jednego, uspołecznionego pionu handlowego: Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska, nastawionej wyłącznie na zaopatrzenie wiejskie. W roku 1959 z inicjatywy kierownictwa fabryki wprowadzono do miasta konkurencyjną organizację handlową PSS, z szerokim asortymentowo wachlarzem zaopatrzenia o charakterze miejskim. Współzawodnictwo między tymi dwoma pionami handlowymi wydatnie poprawiło zaopatrzenie i sytuację żywnościową ludności. Zlikwiodowano w pierwszym rzędzie uciążliwe dojazdy do Gorzowa czy Witnicy w celu dokonania koniecznych zakupów wyrobów mięsnych, warzyw i owoców oraz artykułów przemysłowych¹⁸.

W aktywizacji życia społeczno-kulturalnego i przystosowania się do nowych warunków dużą rolę odegrały organizacje społeczno-polityczne i placówki kulturalno-oświatowe, w tej liczbie kina i Dom Kultury. Jak wykazują dane sta-stystyczne Kostrzyn jest najbogatszym miastem pod względem posiadania kin¹⁹. W mieście czynne są aż 3 kina, w tym jedno panoramiczne Celuloza na terenie klubu fabrycznego. Wszystkie trzy kina udostępniono mieszkańcom. W roku 1964 uruchomiono drugie kino panoramiczne w Sanatorium Przeciwgruźliczym w dzielnicy Drzewice. Kina te są utrzymywane starannie, wyświetlają programy zmieniane dwa a nawet trzy razy tygodniowo, w zależności od frekwencji i zainteresowania programem. Repertuar jest podobny do programu kin wielkomiejskich drugiej kategorii. Miastu brak natomiast dużej sali widowiskowej, w której mogłyby się odbywać akademie świąt państwowych i regionalnych, przedstawienia teatralne, koncerty, zabawy taneczne itp.

18.    Jak stwierdzają pracownicy fabryki daleko jeszcze do doskonałości, ale stwierdzić trzeba, te z roku na rok jest coraz lepiej tnt. LUDWIK BANASZAK, Dyrektor KFCiP Kronika Kostrzyńskiej Fabryki Celulozy i Papieru maszynopis powielony, 9. V. 1962.

19.    Rocznik statystyczny GUS 1962, tabela 17, s. 365. Żadne miasto nie może poszczycić się taką ilością kin, bo na 2.700 mieszkańców przypada 1 kino.