5169914647

26

Wiadomości Uniwersyteckie

KOFERENCJE • SYMPOZJA • ZJAZDY

ISLAM

W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

VI POLSKO-NIEMIECKO-UKRAIŃSKIE STUDENCKIE WARSZTATY POLITOLOGICZNE

Po wrześniowym zamachu terrorystycznym w Nowym Jorku islam i jego stosunek do świata zachodniego znalazł się w centrum zainteresowania. Zakład Stosunków Międzynarodowych Wydziału Politologii zorganizował w związku z tym otwarte 328 zebranie, w którym uczestniczyli pracownicy, studenci oraz przedstawiciele organizacji muzułmańskich działających w Polsce. Odbyło się ono 16 października, a poświęcone zostało roli islamu we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Zainteresowanie tematem przerosło jednak wszelkie oczekiwania. Chętni do udziału w spotkaniu i dyskusji wypełnili aulę Wydziału.

Spotkanie prowadził prof. dr hab. Ziemowit Jacek Pietraś. Ali Abi Isa, reprezentujący Muzułmańskie Towarzystwo Kształcenia Kulturalnego, przedstawił krótko historię islamu i sytuację polityczno-społeczną w krajach muzułmańskich. Zdefiniował też niektóre kluczowe pojęcia związane z islamem (np. dżihad, fatwa). Historię islamu przedstawiono, mimo ograniczeń czasowych, dość szczegółowo. Prelegent starał się wytłumaczyć zawiłości kulturowe leżące u podstaw islamu, jego konflikty z innymi kręgami kulturowymi (nawiązując przy okazji do koncepcji zderzenia kultur). Stanowczo zaprzeczył też, jakoby islam miał cokolwiek wspólnego z terrorem.

Nidal Abdel Fattah ze Stowarzyszenia Studentów Muzułmańskich w Polsce przedstawił podstawy religijne i duchowe islamu, starając się przekazać istotę islamu, jego wymiar wewnętrzny, tworzący określony porządek i będący jednocześnie sensem życia.

Generalnie obaj goście zgodzili się, że w chwili obecnej nic istnieje państwo muzułmańskie, gdyż żaden z krajów zamieszkanych przez wyznawców islamu nie jest oparty na prawie szarijatu. Niejasne jednak wydawały się ich koncepcje, dotyczące wizji przyszłości islamu czy też zbudowania państwa muzułmańskiego. Trudno było określić, czy taką wizją ma być teoria panislami-zmu czy może raczej panarabizmu. Spornych kwestii pojawiło się zresztą znacznie więcej. Po wystąpieniach gości doszło bowiem do dyskusji, w czasie której podnoszono problemy terroryzmu związanego z fundamentalizmem islamskim, konfliktów religijnych w łonie samego islamu, relacji świata muzułmańskiego ze światem zachodnim, szans na dialog etc.

Dyskusja jasno pokazała zupełnie odmienny od naszego sposób myślenia i patrzenia na sytuację międzynarodową. Nasi goście z pełnym przekonaniem twierdzili, że muzułmanie nie mają nic wspólnego z terroryzmem, a żaden konflikt religijny wśród wyznawców islamu nie istnieje (istnieją jedynie różne nurty i szkoły). Oskarżali też konsekwentnie Zachód o manipulacje medialne, prowadzące do zafałszowanego i stereotypowego sposobu postrzegania islamu w świecie chrześcijańskim, a także o eksterminację i spychanie świata muzułmańskiego na margines w celu zdobycia dostępu do ropy naftowej. Skrytykowali zdecydowanie procesy globalizacyjnc jako narzędzie zachodniego „imperializmu i kolonializmu”. Oczywiście, wypowiedzi takie budziły kontrowersje wśród audytorium, prowokując do dyskusji. Jednym z bardziej zapalnych tematów okazała się kwestia praw kobiet. Według naszych gości (obaj z pochodzenia są Palestyńczykami) islam jest jedyną reli-gią gwarantującą kobietom pełnię praw. Rzecz jasna stwierdzenie takie wywołało konsternację, zwłaszcza wśród żeńskiej części słuchaczy.

Podkreślano mimo wszystko konieczność dialogu i wzajemnego poznawania się, krytykowano wszelkie przejawy ekstremizmu. Można jednak było odnieść wrażenie, że mówimy zupełnie innymi językami i trudno byłoby znaleźć kompromisowe rozwiązanie. Niewykluczone zatem, iż S. Huntington miał jednak trochę racji.

Jakub Olchowski

W Lublinie i Lwowie od 29 września do 7 października odbyła się druga część Szóstych Polsko-Niemiecko-Ukraińskich Studenckich Warsztatów Politologicznych pt .Urna Europejska w XXI wieku: pogłębienie czy poszerzenie?". Tradycyjnie w spotkaniu brali udział studenci Wydziału Politologii UMCS oraz Instytutu Nauk Politycznych Westfalskiego Uniwersytetu Wilhelma w Munster i Wydziału Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Iwana Franki we Lwowie. Październikowe warsztaty były kontynuacją spotkania, które miało miejsce w kwietniu 2001 r. w Munster i Berlinie

Novum obecnych warsztatów była ich forma, polegająca na wprowadzeniu do programu gry negocjacyjnej symulującej negocjaqe Polski o członkostwo w UE w obszarze swobodnego przepływu pracowników Był to interesujący pomysł, pozwalający studentom lepiej poznać strategie strony unijnej i polskiej, a przez to lepiej zrozumieć interesy obu partnerów. Zespół negocjacyjny Unii Europejskiej składał się ze studentów Uniwersytetu Wilhelma w Munster oraz części studentów Wydziału Stosunków Międzynarodowych ze Lwowa, natomiast do zespołu polskich negocjatorów wchodzili studenci Wydziału Politologii UMCS. wspieram przez część kolegów z Ukrainy Negocjacje toczyły się w dwóch grupach: oficjalnej i nieoficjalnej. Po kilkugodzinnej dyskusji obie grupy doszły do kompromisu, który został potwierdzony w oficjalnych dokumentach .ratyfikowanych" następnego dnia.

Do ściśle merytorycznej części warsztatów należał także wykład dr. J. Hunina z Zakładu Stosunków Międzynarodowych Wydziału Politologii UMCS .Polska, Rosja. Ukraina Granice poszerzenia Unii Europejskiej" oraz dwa spotkania w Warszawie pierwsze z podsekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta RP Janem Truszczyńskim (który dwa tygodnie później został głównym negocjatorem członkostwa Polski w UE). a drugie z Pierwszym Radcą Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce Johnem 0’Rour-ke W czasie spotkań studentów szczególnie interesowało postrzeganie Polski przez partnerów z Brukseli, opinia na temat tempa naszych negocjacji z Unią Europejską oraz zadania Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce. Pytania dotyczyły także możliwości uzyskania pracy bądź odbycia praktyk zawodowych w instytuqach UE

Ważnymi wydarzeniami były również spotkania z władzami UMCS oraz Uniwersytetu Iwana Franki. 2 października uczestników warsztatów gościło Kolegium Dziekańskie Wydziału Politologii z prof Ziemowitem Jackiem Pietrasiem na czele, a ponadto zaszczycił ich swą obecnością prorektor UMCS. prof. Krzysztof Stępnik Władze uniwersytetu wyraziły radość z dobrze rozwijającej się współpracy oraz nadzieję na dalsze pogłębienie wzajemnych kontaktów. 6 października, podczas pobytu we Lwowie. studenci zostali zaproszeni na spotkanie z dziekanem Wydziału Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Iwana Franki, prof. Markianem Malskim. Zapoznał on gości z historią uniwersytetu, a także zaprosił do studiowania we Lwowie. wymieniając kierunki, na których można się tam kształcić. W spotkaniu uczestniczyli także przedstawiciele mniejszości polskiej i niemieckiej we Lwowie Omówili om sytuację obydwu grup mniejszościowych oraz relacje z władzami lokalnymi.

Po zakończeniu spotkania dziekan M Malski w oficjalnym piśmie skierowanym do dziekana prof zw dr hab Z. J Pietrasia podkreślił, ze przyczyniło się ono w istotny sposób do pogłębienia dobrych stosunków polsko-ukraińskich, a także stosunków pomiędzy tymi dwiema placówkami. co stwarza doskonałe perspektywy na przyszłość

Poza wymienionymi zajęciami uczestnicy warsztatów mieli okazję zapoznać się z historią i teraźniejszością Lublina i jego okolic. W drugim dniu konferencji odbyła się całodzienna wycieczka do Kozłówki i Kazimierza Dolnego, podczas której największe wrażenie wywarła wystawa sztuki socrealistycznej. Goście skorzystali z możliwości zwiedzania lubelskiego Starego Miasta, a także wysłuchali prelekcji dotyczącej historii Zamku Lubelskiego i Kaplicy Zamkowej. Ważnym punktem była wizyta w Muzeum Martyrologu na Majdanku. Ta pamiątka krwawej historii Europy dała impuls do refleksji, że podobne międzynarodowe spotkania młodzieży niwelują elementy wrogości i ksenofobii we wzajemnych relacjach

Jednodniowy pobyt w Warszawie był również okazją do wizyty w najbardziej interesujących i ważnych historycznie punktach stolicy. Wymienić warto m.m. Zamek Królewski, katedrę, siedziby parlamentu oraz głowy państwa czy Teatr Wielki.

Trzy ostatnie dni uczestnicy warsztatów spędzili we Lwowie, podziwiając monumentalne zabytki lwowskiego Starego Miasta, zbudowanego z inicjatywy króla Jana Kazimierza Inne punkty programu szczególnie godne uwagi to wizyta w obchodzącej rok temu swój jubileusz operze lwowskiej oraz greckokatolickiej cerkwi św. Jura. gdzie kilka miesięcy temu przebywał papież Jan Paweł II. Goście zwiedzali również Cmentarz Łyczakowski i sąsiadujący z mm Cmentarz Orląt Lwowskich.

Na koniec należy wspomnieć o współorganizatorach Szóstych Polsko-Nie-miecko-Ukraińskich Studenckich Warsztatów Politologicznych. Oprócz wymienianych juz kilkakrotnie placówek naukowych we współpracy bierze bowiem udział lubelskie Centrum Egzaminacyjne Instytutu Goethego Dethloff-Deutsch-schule oraz Akademia Katolicko-Spo-łeczna Franz-Hitze Haus w Munster.

Niezaprzeczalnym plusem warsztatów jest możliwość bliższego poznania, a nawet nawiązania przyjaźni między uczestnikami, jak również szansa obalenia poprzez wspólne rozmowy stereotypów wciąż jeszcze obecnych we wzajemnych relacjach. Wszystko to sprawia, ze uczestnicy z niecierpliwością czekają na kolejne spotkanie, które będzie miało miejsce w Munster wiosną przyszłego roku.

Monika Wicha

2001, numer 9