Określenie tematu
ściśle sformułowane ograniczenia mogą z różnych przyczyn nie dać się zrealizować.
Dla przykładu - nie trudno wyobrazić sobie, iż temat dotyczący wpływu sztormowych i mroźnych zim na możliwości pływania okrętu typu X może nie dać się zrealizować w sytuacji braku takich warunków atmosferycznych w czasie realizacji pracy lub w sytuacji długotrwałego remontu jedynego okrętu danego typu. Tak więc przy formułowaniu tematu należy bardzo uważać na dobór odpowiednich słów, by niepotrzebnie nie wiązać wykonawcy rąk.
Temat zbyt wąski, radykalnie zawężony do jednego aspektu
czy problemu, zobowiązuje do wyłącznego trzymania się obranej formuły. W konsekwencji może okazać się, że zgromadzony materiał, potraktowany zbyt wybiórczo, staje się podstawą do napisania skromnego artykułu, a nie całej pracy dyplomowej. Przeciwieństwem tego podejścia może być temat do tego stopnia ogólnikowy, że w przyszłości recenzent będzie miał trudności z odpowiedzią na pytanie czy praca jest napisana na temat, czy nie. Tak więc nadrzędnym celem przy formułowaniu tematu musi być tak jednoznaczne jego sformułowanie, aby można było udzielić odpowiedzi, iż autor rozwiązał postawione przed nim zadanie, jednak na tyle ogólnie, aby tenże autor mógł wykazać się samodzielnością w trakcie badań, a ilość ograniczeń nie stwarzała ryzyka niedotrzymania terminu wykonania pracy z powodu tzw. trudności obiektywnych.
W odniesieniu do prac doktorskich, korzystnym jest formułowanie roboczego tematu pracy lub obszaru zainteresowań autora, sformułowanego stosunkowo ogólnie. Taki, z zasady szeroki temat w trakcie analizy, a nawet realizacji, może zostać dokładniej sprecyzowany. Niekiedy .nawet może z niego wyłonić się inny, inaczej sprecyzowany. Niemniej jednak temat pracy musi być ściśle określony i ma być poważnie traktowany w czasie badań.
Z wyborem tematu pracy ściśle wiążą się cel pracy oraz hipoteza. Dyplomant musi zdawać sobie sprawę z tego, że tytuł pracy i jej temat nie są tożsame. Tytuł pracy jest raczej kategorią literacką, winien niewątpliwie oddawać treść pracy, jednak równocześnie ma spełniać funkcję wyróżnika dzieła. Między innymi to na jego podstawie możemy odróżnić pracę autora X
57