5833211579

Rozdziali. Historyczne tradycje zastosowania psychologii w teorii i praktyce prawa

Józefowi Skorżyńskiemu, stworzono stosowną placówkę naukowo-badawczą, której oficjalną datą powstania, jako Instytutu Ekspertyz Sądowych, jest jednak 1929 r. W trakcie okupacji hitlerowskiej ratowany potajemnie majątek Instytutu przechowywano w Krakowie, dokąd później została przeniesiona siedziba całej placówki. Wielkie zasługi organizacyjne w rozwoju Instytutu miał jego drugi w ogóle, a pierwszy w krakowskiej siedzibie, dyrektor dr Jan Zygmunt Robel, którego dzieło wspaniale kontynuował w latach 1949-1965 jego następca - sędzia Jan Sehn, później profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i pierwszy kierownik Katedry Kryminalistyki UJ. W rok po śmierci ustanowiono go patronem Instytutu. Szczególne zasługi w rozwoju Instytutu, ale także i nauk sądowych w Polsce, wiążą się z nazwiskiem kolejnego dyrektora - Aleksandra Głazka. Zakład Psychologii powstał w Instytucie Ekspertyz Sądowych dopiero w 1967 r., a więc niespełna czterdzieści lat od chwili jego założenia¹⁵.

Za pionierkę polskiej naukowej psychologii sądowej niewątpliwie należy uznać Romanę Wiśniacką, która rozpoczęła działalność naukową pod koniec lat dwudziestych. Jej badania dotyczyły głównie problematyki zeznań świadków. Do grona wybitnych przedstawicieli psychologii sądowej Polski przedwojennej należy zaliczyć również S. Baleya, M. Żebrowską, J. Kunicką i S. Błachowskiego.

Po II wojnie światowej psychologia sądowa zaczęła rozwijać się dynamicznie w wielu krajach europejskich i USA. W 1948 r. w USA powstała Amerykańska Akademia Nauk Sądowych. Organizuje ona doroczne konferencje naukowe, wydaje cenione w środowisku naukowym czasopismo „The Journal of Forensic Sciences”, współpracuje z American Society of Crime Labo-ratory Directors (ASCLD) - organizacją zajmującą się zarządzaniem laboratoriami nauk sądowych¹⁶.

W 1950 r. Friedrich Arntzen założył Instytut Psychologii Sądowej w Munster, przeniesiony później do Bochum. U. Undeutsch ogłosił koncepcję kryteriów rzeczywistości zeznań. We Francji, drugim obok Niemiec państwie, w którym rodziła się europejska i światowa psychologia sądowa,

¹⁵    A. Głazek, Jan Zygmunt Robel - Co-Creator of the Cracow Institute of Forensic Research, „Z Zagadnień Nauk Sądowych” 2002, nr 49; tenże, Forensic Sciences in Cracow, „Z Zagadnień Nauk Sądowych” 2002, nr 50; J.K. Gierowski, Aleksander Grzegorz Głazek - twórca nowoczesnego systemu nauk sądowych w Polsce, „Z Zagadnień Nauk Sądowych” 2010, nr 81.

¹⁶    P. Margot, History...

21