281
Analiza trendów i rozwiązań w zakresie dezodoryzacji gazów metodą biofdtracji
kunastu dni do kilku godzin) i readaptacji złoża, co jest szczególnie ważne ze względów technologicznych [1],
W przypadku zanieczyszczeń hydrofobowych prowadzone są również badania nad zastosowaniem surfaktantów oraz biofiltracją mieszanin zanieczyszczeń, w których jedne zwiększają rozpuszczalność drugich. Surfaktanty zmniejszają napięcie powierzchniowe ciecz}', a tym samym wpływają na zwiększenie rozpuszczalności oraz biodostępności zanieczyszczeń. Opublikowane badania pokazują, że zastosowanie związków powierzchniowo czynnych może w znaczącym stopniu wpływać na zwiększenie skuteczności oczyszczania, a także być metodą redukcji nadmiernego przyrostu biomasy, który bywa poważnym problemem w przypadku dużych obciążeń złoża zanieczyszczeniami. Efekty stosowania surfaktantów w dużej mierze zależą od ich rodzaju [9, 10]. Podobne działanie, tzn. zwiększenie rozpuszczalności innych zanieczyszczeń powodują niektóre związki nie będące surfaktantami. Na przykład trudnorozpuszczalny w wodzie n-heksan dobrze rozpuszcza się w benzenie, co sprawia, że biofiltracja mieszaniny tych związków pozwala na poprawę efektów usuwania n-heksanu i zapewnienie bardziej stabilnej pracy biofiltra [5, 15].
4. CZYNNIKI FIZYCZNE I CHEMICZNE WPŁYWAJĄCE NA PRZEBIEG PROCESU BIOFILTRACJI
Ze względów technologicznych dla prawidłowej pracy biofiltra ważne są takie parametry, jak: czas kontaktu gazu ze złożem, obciążenie złoża, porowatość i powierzchnia właściwa, opory przepływu. Czas przebywania gazu w biofiltrze zależny jest od rodzaju zanieczyszczeń i ich rozpuszczalności w wodzie. Powinien być na tyle długi, aby zanieczyszczania zdążyły zaabsorbować się w warstwie wodnej biofiltru, a tym samym stały się dostępne dla odpowiedzialnych za biodegradację mikroorganizmów [2], Kolejnym elementem jest odpowiedni dobór materiału filtracyjnego, który ma zapewniać dużą porowatość (np. torf: 90%, a kompost: 40-60%) i dużą powierzchnię właściwą oraz, ze względów ekonomicznych, jak najmniejsze opory przepływu (200-2000 Pa) fil].
Na wydajność procesu biofiltracji wpływają również warunki fizyko-chemiczne panujące w złożu, wpływają one bowiem na kondycję i ilość mikroorganizmów będących czynnikiem oczyszczającym. Ważne jest zatem zapewnienie środowiska optymalnego dla ich rozwoju. Efekt}' oddziaływania danego czynnika mogą być różne w zależności od jego rodzaju i natężenia, a także od cech gatunkowy ch organizmu, na który ma on wpływ. Do najważniejszych czynników wpływających na wzrost, rozmnażanie, przeżywalność oraz aktywność metaboliczną mikroorganizmów należą: temperatura, stężenie jonów wodorowych, potencjał oksydoredukcyjny, zawartość wody w środowisku, dostępność pokarmu oraz szkodliwe substancje chemiczne. Temperatura w bezpośredni sposób oddziałuje na procesy życiowe drobnoustrojów , dlatego jest to jeden z najw ażniejszych czynników wa-